Co musimy wiedzieć o alergii?

Alergia jest to reakcja nadwrażliwości zapoczątkowaną przez mechanizmy immunologiczne. Inaczej mówiąc, alergia to nieprawidłowa reakcja organizmu na niegroźny zazwyczaj czynnik. W alergii układ odpornościowy traktuje te niegroźne czynniki jako elementy zagrażające, co powoduje reakcję mającą na celu ich zneutralizowanie i usunięciem z organizmu człowieka.

Jakie są pierwsze objawy alergii?

Pierwsze objawy alergii np. U dzieci to czerwone grudkowe swędzące wysypki skórne najczęściej spowodowane alergią pokarmową (np. mleko krowie, jajko). Inne objawy u dzieci i u dorosłych to objawy z różnych narządów ciała: nieżyt nosa, zapalenie śluzówki nosa, łzawienie, zapalenie spojówek, świszczący oddech, duszność, nudności, biegunki. Pierwsze objawy mogą być również, choć rzadziej, bardzo groźne, np wstrząs i zagrożenie zgonem po nieleczonym ukąszeniu przez osę, pszczołę.

Kto najczęściej choruje na alergię?

Alergia staje się coraz bardziej rozpowszechniona. Na alergię częściej chorują mężczyźni niż kobiety, na astmę  częściej chorują kobiety niż mężczyźni. Obecnie u co piątej osoby stwierdza się katar sienny, co piąte dziecko w wieku szkolnym choruje na astmę, a co szóste – choruje na alergiczne zmiany skórne, u co dwudziestej osoby rozpoznano wystąpienie pokrzywki. Alergie pokarmowe są rzadsze, w wiekszości przypadków należy mówić raczej o nietolerancji pokarmowej np na gluten czy mleko. Rzadkie, ale niestety najbardziej niebezpieczne dla życia pacjentów są alergie na jady owadów.

Rodzaje alergii

Najczęściej występujące alergeny wziewne to : roztocza kurzu domowego, pyłki roślin, sierść i naskórek zwierząt, pleśnie, pierze, wełna. Najczęściej występujące alergeny pokarmowe to: mleko, jajko, orzechy, soja. owoce cytrusowe. Również wiele substancji chemicznych i leków powoduje alergię kontaktową skóry, pokrzywki (np aspiryna, antybiotyki, liczne substancje chemiczne).  Wspomniane wyżej jady owadów powodują zmiany skórne ale również niebezpieczne rakcje anafilaktyczne, ze wstrząsem włącznie.

Czy można odstawić leki antyhistaminowe lub inne jeśli objawy alergii ustąpiły?

Zazwyczaj nie zaleca się odstawiania leków po ustąpieniu objawów alergii całorocznej, długotrwałej, leki te powinny być stosowane ciąle żeby zapobiec objawom, alergia to proces zapalny, trzeba go ciągle „gasić”. Takie zalecenie można rozważyć w alergii sezonowej np na pyłki , tzw. katarze siennym.

Co to jest tzw ” marsz alergiczny” i czy można uchronić przed nim małe dzieci?

Zjawisko „marszu alergicznego” to zmiana charakteru objawów alergii u dzieci. Początkowo w wieku kilku miesięcy życia najczęściej są to objawy atopowego zapalenia skóry a więc czerwone grudkowe swędzące wysypki skórne najczęściej spowodowane alergią pokarmową na mleko krowie lub jajko. W wieku 3 – 4 lat objawy te mogą ustąpić ale wtedy mogą pojawić się objawy nieżytu nosa (katar wodnisty, zatkanie nosa, swędzenie nosa) i spojówek oczu, lub objawy astmy oskrzelowej (świszczący oddech, kaszel, duszności). Jedynym sposobem zapobiegania występowania tych objawów są regularne wizyty w gabinecie alergologa dziecięcego ( z częstością co najmniej co 2-3 miesiące) i regularne leczenie każdego objawu. Niestety, do dnia dzisiejszego nie ma jednak stuprocentowej gwarancji zapobieżenia występowania temu zjawisku u wszystkich dzieci.

Czy to prawda, że chroby alergiczne mogą być dziedziczone?

Istnieją dowody wskazujące na istotny wpływ genów na powstanie alergii – od 40% do 80% chorych odziedziczyło skłonności alergiczne po swoich przodkach. Istnieje również prawdopodobieństwo, iż wszyscy ludzie mają genetyczną skłonność do alergii, jednak nie u wszystkich osób kończy się ona chorobą.

Jak pomóc dziecku z alergią wziewną?

Leczenie alergii to przede wszystkim usunięcie substancji uczulającej z otoczenia lub z diety. Przykłady: Jeżeli jesteś uczulony na alergeny obecne w kurzu domowym, w domu nie powinno być ciężkich zasłon, kap, poduch, dywanów, pluszowych zabawek. Książki muszą stać w zamkniętej bibliotece. Częste wietrzenie i odkurzanie na mokro zmniejszą dolegliwości. Ciężko się pożegnać z ukochanym zwierzęciem, ale może to być konieczne. Sierść bardzo silnie uczula, a jej pozostałości utrzymują się jeszcze przez wiele tygodni po rozstaniu z kotem czy psem. Niektórych alergenów nie da się usunąć całkowicie. Lekarz alergolog zaproponować ci może wówczas odczulanie. Odczulanie polega na podawaniu przez 3-5 lat coraz większej dawki rozcieńczonej substancji uczulającej, dzięki czemu twój organizm ma szansę przyzwyczaić się do niej. Żeby zmniejszyć dolegliwości, stosuje się różne leki w zależności od objawów. Leczenie jest długotrwałe, wymaga dyscypliny, pogodzić się trzeba ze zmiennym przebiegiem choroby. Konieczne jest również, u pacjentów chorych na astmę przestrzeganie regularnego, codzienego  leczenia lekami wziewnymi i doustnymi w odpowiednich dawkach określanych przez alergologa.

Jakie są postępy medycyny w dziedzinie alergologii?

W ostatnim dwudziestoleciu dokonano znaczących postępów w diagnostyce i leczeniu chorób alergicznych dzięki którym wiemy już, że:

• możliwa jest dokładna diagnoza chorób alergicznych (metodami badań z krwi – tzw.IgE swoiste, testami skórnymi punktowymi i płatkowymi)
• możliwe jest bardzo skuteczne leczenie większości chorób alergicznych u pacjentów każdym wieku, nawet postaci alergii dotychczas opornych na leczenie (np. astma), cz niebezpiecznych – alergie na jady owadów.
• Dostępne są nowe leki likwidujące przyczyny chorów alergicznych : wysokooczyszczone i odpowiednio skontruowane szczepionki dousnte i podskórne, coraz bardziej bezpieczne w porównaniu do dawnych preparatów.
• Znane i rozpowszechniane są metody zapobiegania narażenion na kontakt z alergenami (profilaktyka)

Proste zasady uchronieni się przed alergią u dzieci

Nie ma idealnych, prostych zasad zapobiegania alergii u dzieci. Polskie Towarzystwo Alergologiczne zaleca stosowanie następującej strategii zapobiegania chorobom alergicznym, szczególnie u dzieci, których rodzice, dziadkowie lub rodzeństwo cierpią na chorobę alergiczną:

• wykluczenie ekspozycji na dym tytoniowy
• wyłączne karmienie piersią do 4-6 miesiąca życia
• ograniczanie ekspozycji na alergeny, według zaleceń lekarza.