Cukrzyca po cichu niszczy nerwy obwodowe (polineuropatiia)

Cukrzyca jest plagą społeczeństw uprzemysłowionych końca XX i początku XXI wieku i jedną z najbardziej rozpowszechnionych chorób przewlekłych na świecie. Sumaryczna częstość występowania wszystkich form cukrzycy dotyczy 3 – 7% populacji. Według szacunków w roku 2030 liczba chorych na całym świecie osiągnie wartość około 366 milionów.

Jednym z powszechnych powikłań cukrzycy jest neuropatia cukrzycowa. Według danych, roczna zapadalność na neuropatię u chorych na cukrzycę wynosi około 2%, natomiast częstość występowania neuropatii cukrzycowej wynosi nawet do 90% wszystkich chorych na cukrzycę.

Za najważniejsze czynniki rozwoju neuropatii w przebiegu cukrzycy uważa się czas trwania choroby oraz stopień wyrównania metabolicznego cukrzycy, czyli prawidłowego poziomu cukru we krwi.

Neuropatia cukrzycowa jest schorzeniem o różnym obliczu

Objawy kliniczne zależą od tego, które włókna nerwowe są uszkodzone i jaki jest to rodzaj uszkodzenia. Neuropatia przez długi czas może nie dawać żadnych dolegliwości i ujawnia się w różnie długim czasie od momentu rozpoznania cukrzycy. Około 10% chorych ma nieme klinicznie uszkodzenie włókien nerwowych już w momencie postawienia rozpoznania cukrzycy.

Objawy uszkodzenia nerwów możemy podzielić na:

1. Wynikające z utraty funkcji nerwu:

– osłabienie czucia,

– osłabienie i niedowład kończyn,

– zanik mięśni.

2. Wynikające z nadpobudliwości/nadwrażliwości i nieprawidłowego działania uszkodzonych włókien nerwowych:

– drętwienie,

– pieczenie,

– ból,

– przeczulica skóry.

Najczęstsze objawy

Objawy mogą być niecharakterystyczne, jak uczucie „chodzenia po wacie”, „dziwne” czucie podłogi, niemożność odwrócenia strony w książce, rozróżnienia monet. Czasem przypominają wiele innych chorób, jak np. skurcze mięśni łydek sugerujące zaburzenia krążenia w kończynach, objawy wskazujące na brak potasu, magnezu itp.

Często pierwszym i dominującym objawem, zmuszającym chorego do szukania pomocy lekarskiej jest przeczulica skóry i ostry, piekący, przeszywający ból. Bólowi towarzyszy kłucie, mrowienie, oziębienie, drętwienie lub pieczenie kończynach. Objawy z reguły ulegają zaostrzeniu nocą. W późniejszym okresie pojawia się niedoczulica skóry.

Najczęstszą postacią neuropatii jest symetryczna polineuropatia czuciowo-ruchowa.

Pierwsze objawy dotyczą kończyn dolnych. Charakterystyczna jest symetria objawów z ubytkiem czucia o typie „rękawiczek i skarpetek”. Dominuje ból i przeczulica, z czasem dołącza się utrata czucia temperatury oraz zmniejszenie czucia lekkiego dotyku i ukłucia igłą. Polineuropatia ta czasem rozpoczyna się nagle, sprowokowana przez stres czy rozpoczęcie prawidłowego leczenia cukrzycy.

Również często występującą neuropatią jest zespół cieśni kanału nadgarstka, który u chorych na cukrzycę występuje 2-7 razy częściej niż u osób zdrowych. Rozpoczyna się bólem i drętwieniem palców rąk, z czasem dołącza się wypadanie przedmiotów z ręki. Często bywa bezobjawowy.

Pamiętać należy o przysparzającej wiele kłopotów w diagnostyce i leczeniu, stanowiącej poważne i częste powikłanie cukrzycy, neuropatii autonomicznej.

Zmiany mogą dotyczyć całego układu autonomicznego. Często występują jako zaburzenie czynności jednego lub więcej narządów:

– układu krążenia, z zaburzeniami rytmu serca i regulacji ciśnienia krwi,

– układu pokarmowego pod postacią biegunek i zaparć,

– moczowo-płciowego jako zaburzenia oddawania moczu, zaburzenia erekcji,

zaburzenia potliwości skóry.

Diagnostyką i leczeniem polineuropatii zajmują się niektórzy neurolodzy.

Rozpoznanie polineuropatii stawia się na podstawie dokładnie zebranego wywiadu i badania przedmiotowego. Badaniem pokazującym czynność nerwów jest badanie przewodnictwa nerwowego ( ENG/EMG).

Leczenie neuropatii jest złożone. Skuteczność klasycznych leków przeciwbólowych jest niewielka. Do leków mających działanie przeciwbólowe należą leki przeciwdepresyjne i przeciwdrgawkowe. Stosuje się leki poprawiające funkcjonowanie uszkodzonych nerwów: kwas α-liponowy (ALA) oraz witaminy z grupy B. Pomocniczo stosuje się dożylne wlewy z lidokainy oraz miejscowo kapsaicynę.

Nie czekaj, zbadaj się.