Czym jest zespół obsesyjno-kompulsyjny?

Zespół obsesyjno-kompulsyjny (OCD, obsessive-compulsive disorder) jest zaburzeniem psychicznym należącym do zaburzeń nerwicowych. Polega na obecności myśli natrętnych (uporczywe, powracające myśli) oraz kompulsji (powtarzające się natrętne czynności ruchowe).

Zarówno myśli natrętne, jak i kompulsje są niezależne od woli pacjenta, a przeciwstawianie się im powoduje narastanie napięcia emocjonalnego. Są przykrymi doświadczeniami obniżającymi codzienną jakość życia pacjenta. Aby rozładować napięcie emocjonalne wywołane powracającymi myślami natrętnymi, osoba dotknięta zaburzeniem dokonuje czynności kompulsyjnych.

Kompulsje mogą mieć postać nieskomplikowanych, prostych zachowań, takich jak skubanie, pociąganie odzieży. Jednakże w cięższych postaciach mogą to być złożone czynności, które noszą miano rytuałów. Rytuałem nazywamy złożone zachowania powtarzające się w sposób regularny, celem których jest usunięcie przykrych dolegliwości emocjonalnych u pacjenta.

Kogo dotyczy ten problem?

Opisywane zaburzenie psychiczne jest częste i dotyka blisko 2,5% populacji ogólnej ludzi. Wymienione wyżej myśli natrętne najczęściej dotyczą m.in. niepewności (Czy drzwi do domu zostały zamknięte? Czy gaz został zakręcony? Czy woda w kranie została zakręcona?), pojawiania się myśli bluźnierczych w szczególności w takich sytuacjach, jak modlitwa, przebywanie w kościele itp.; lęk przed brudem, bakteriami; natrętne myślenie i nieustanne analizowanie danego problemu, itd.

Typowe zachowania

Czynności natrętne dotyczą m.in. przymusowego sprawdzania czy drzwi są zamknięte, czy gaz jest zakręcony, bardzo częstego mycia rąk, zbieractwa przedmiotów itp. Jeżeli wymienione i im podobne objawy występują u danej osoby – wówczas należy skontaktować się z lekarzem psychiatrą. Postawienie rozpoznania polega na dokładnie zebranym wywiadzie lekarskim, a czasem w razie potrzeby wykonaniu badań dodatkowych. Optymalnym leczeniem zaburzenia jest połączenie psychofarmakoterapii włączonej przez lekarza psychiatrę z psychoterapią przeprowadzoną przez doświadczonego psychoterapeutę.

Terapia jest procesem długotrwałym wymagającym od pacjenta uzbrojenia się w dużą dawkę cierpliwości, jednak ostateczne efekty dobrze przeprowadzonego leczenia sprawiają, iż jakość codziennego życia pacjenta nie odbiega od życia innych ludzi, nie cierpiących na zaburzenia tego typu.