DDA – na czym polega?

DDA – czyli dorosłe dzieci alkoholików. Dorastanie w rodzinie, w której przynajmniej jeden rodzic był alkoholikiem zazwyczaj pozostawia ślady, które przyczyniają się do trudności w życiu dorosłym. Dla każdego kto jest DDA oznacza to coś innego. Za każdą osobą stoi jej własna historia, temperament, czy sposób przeżywania.
Dzieci alkoholików jako dorośli ludzie mogą borykać się z zaburzeniami lękowymi i depresyjnymi, nieprawidłowościami w jedzeniu czy uzależnieniami. Mogą cierpieć na zaburzenia osobowości, borykać się z kłopotami w związku. Takie osoby bywają okrutne dla samych siebie, czasami również dla innych.
Dorastanie w rodzinie alkoholowej, w której większość wzorców była zaburzona, odciska swoje piętno w bardzo różny sposób. I podkreślam, że nie mówię o rodzinach, które stereotypowo kojarzą się z nadużywaniem alkoholu – tylko kilka procent DDA pochodzi z rodzin patologicznych w sensie pozycji społecznej i materialnej, mówię o tzw. przeciętnych rodzinach, gdzie dorośli pracują. Zależy to m.in. od temperamentu i inteligencji dziecka, tego co przeżyło, sposobu, w jaki doświadczało sytuacji rodzinnych, poziomu zaawansowania dysfunkcji rodzinnych: ilu rodziców piło, w jaki sposób zachowywał się pijący rodzic, jak reagował na to rodzic niepijący, czy dziecko mogło polegać na kimkolwiek ze swojego środowiska. Mimo różnorodności doświadczeń i czynników wspólne wydaje się być poczucie zagrożenia oraz wstyd.

Wyobraźmy sobie taką sytuację – dziecko jest świadkiem rodzinnych awantur, widzi swojego pijanego rodzica, kiedy leży bezwładnie na podłodze, widzi rodzica, który krzyczy, czasami znęca się nad druga osobą, czasami w szale obraża dziecko, czasem bije je, wyśmiewa, a czasami kupuje prezent i przytula. Wspólnym doświadczeniem takich sytuacji jest strach, poczucie zagrożenia i nieprzewidywalności, a często wstyd za pijanego rodzica, który bełkocze, nie może się ruszyć.

Najczęstsze sposoby radzenia sobie z tym doświadczeniem

Każde dziecko musiało poradzić sobie na swój sposób z takim doświadczeniem. Niektóre z nich zostały zmuszone przezwyciężyć strach kiedy próbowały osłonić bitą matkę, inne wycofywały się, żeby stać się niewidoczne, jeszcze inne nauczyły się być miłe dla rodzica, którego się bały. Wszystkie te sposoby reagowania uformowały się w stałe schematy i  mimo, że dzisiaj są już dorosłymi ludźmi to w dalszym ciągu są bardzo uważni lub wyczuleni na sygnały zagrożenia. Sęk w tym, że zazwyczaj widzą to zagrożenie tam, gdzie go nie ma tzn. najtrudniejsze dla takich osób jest utrzymywać dobrą, bezpieczną relację, bo takiej nigdy nie miały. Dlatego duża część z nich, która doświadczyła życia w rodzinie dysfunkcyjnej ma trudność w późniejszym życiu.

Co utrudnia DDA poszukiwanie pomocy?

Osoby, które doświadczyły w dzieciństwie przemocy, zaniedbania, czy odrzucenia  paradoksalnie mają silniejszą potrzebę angażowania się w dorosłym życiu w sprawy rodziców. Czasami mówią: „To są moi rodzice i będą nimi do końca życia. Powinnam się odwdzięczyć za wychowanie. Muszę kontrolować ojca, żeby nie zrobił czegoś matce (lub odwrotnie)”. Będąc tak związanymi z rodzicami trudno jest uwolnić się spod ich wpływu i rozpocząć terapię.
Kolejne przekonanie, które utrudnia rozpoczęcie leczenia brzmi: „To było już tak dawno, a ja mam teraz swoje problemy, po co to rozgrzebywać?”. Niektórzy mimo doznanych krzywd nie widzą nic złego w tym, jak byli traktowani. Tłumaczą sobie sytuacje, często usprawiedliwiając przy tym rodziców, w taki sposób: „Przecież nikt nie ma idealnego domu, inni mieli gorzej. Było jak było – u każdego jakoś było. Przecież żyję, więc nie było tak źle, matka też nie miała łatwego życia”.
Dorosłe dzieci alkoholików nauczyły się, że inni ludzie ranią, zaniedbują i są nieprzewidywalni, dlatego też wchodzenie z własnej woli w długotrwałą relację z terapeutą jest dla nich wielkim wyzwaniem.

O autorze

Paulina Szynkowska – psycholog, terapeuta, Warszawa
Paulina Szynkowska – ZnanyLekarz.pl

The post DDA – na czym polega? appeared first on Blog dla pacjentów.