Dieta ubogoresztkowa – zasady

W diecie ubogoresztkowej (inaczej bezresztkowej lub niskobłonnikowej) ogranicza się błonnik pokarmowy, który znajduje się w warzywach, owocach, orzechach, pestkach, czy też pełnych ziarnach zbóż. Błonnik pokarmowy (również nazywany włóknem pokarmowym) znajduje się wyłącznie w żywności pochodzenia roślinnego i nie ulega trawieniu przez enzymy w przewodzie pokarmowym człowieka. Włókno pokarmowe pełni ważną rolę w prewencji wielu chorób cywilizacyjnych, m.in.: miażdżycy, nowotworów, otyłości czy cukrzycy typu II.

Dieta ubogoresztkowa o niskiej zawartości błonnika jest najczęściej zalecana w następujących sytuacjach:

• Stany zapalne, szczególnie żołądka, trzustki, dróg żółciowych i jelit,
• Stany pooperacyjne, zwłaszcza po operacjach na przewodzie pokarmowym,
• Zaostrzenia choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy,
• Kolonoskopia (kilka dni przed zabiegiem).

Zwłaszcza osoby zmagające się ze schorzeniami jelit powinny niezwykle uważać na to, co jedzą, gdyż niektóre pokarmy mogą silnie podrażniać jelita, a zatem wywoływać liczne nieprzyjemne objawy np.: bóle brzucha, biegunki, zaparcia i mogą prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia chorego.

W diecie ubogoresztkowej zalecane jest spożywanie produktów ubogich w błonnik, dlatego rekomenduje się w jadłospisie:

• kisiel, kleiki, biały ryż, białe makarony, gotowane ziemniaki bez skóry, pomidory bez skórki, chude mleko i jego przetwory, masło oraz tłuszcze roślinne podawane na zimno, a także wybrane warzywa w postaci soku, przecieru, bądź puree po ugotowaniu.

Dopuszcza się spożywanie gotowanego chudego mięsa i ryb, a także soków owocowych, miodu, herbaty, kawy zbożowej oraz czystych zup i rosołu.

Należy ograniczyć:

• produkty spożywcze będące źródłem błonnika, czyli pełnoziarniste pieczywo, gruboziarniste kasze, ciemne makarony, brązowy ryż, większość surowych warzyw i owoców, nasiona roślin strączkowych oraz orzechy, pestki, ziarna.
• niedozwolone jest również spożywanie tłustych przetworów mlecznych, mięs, wędlin, ryb, produktów smażonych, ostrych przypraw, napojów gazowanych, kawy, czekolady, słodyczy oraz alkoholu.

Wszystkie produkty należy przygotowywać w taki sposób, aby były lekkostrawne i jak najbardziej delikatne dla przewodu pokarmowego. Preferowane metody obróbki termicznej potraw to: gotowanie w wodzie, gotowanie na parze i duszenie. Należy unikać pieczenia, smażenia i grillowania. W diecie bezresztkowej trzeba również stosować potrawy w postaci płynnej, zmiksowanej, np. zupy o konsystencji kremu bez dodatku tłustej śmietany.

Bardzo ważne jest także regularne przyjmowanie płynów, ponieważ nietrudno o zaburzenie równowagi wodno-elektrolitowej. Najbardziej wskazana jest woda mineralna lub źródlana niegazowana, soki owocowe, warzywne, mieszane, słaba herbata i kawa zbożowa.

Celem diety o niskiej zawartości błonnika jest dostarczenie organizmowi niezbędnych składników odżywczych, witamin i składników mineralnych bez podrażnienia jelita grubego. Warto zapamiętać, że stosując dietę ubogoresztkową może dojść do zmniejszonej ilości wypróżnień w tygodniu i małej objętości stolców. W celu uniknięcia zaparć należy dbać o odpowiednią podaż płynów oraz tłuszczów pochodzenia roślinnego podawanych na zimno.