Jak odróżnić chandrę od depresji?

Jesień i wiosna to dwa specyficzne momenty w naszej strefie geograficznej, które dla wielu osób kojarzą się z przygnębieniem i apatią. Emocje te mogą przyjmować różne nasilenie – od lekkiego zniechęcenia i tęsknoty za następnymi wakacjami, aż po myśli samobójcze, brak snu i apetytu.  Jak odróżnić zwykłą chandrę od klinicznej depresji?

Chcąc zrozumieć różnicę między zwykłym przygnębieniem a pełnoobjawowym zaburzeniem musimy zapoznać się z listą cech depresji , jaką można znaleźć w klasyfikacja ICD-10. Podstawowym kryterium jest wystąpienie obniżonego nastroju lub utrata zainteresowań i możliwości radowania się. Wygląda to tak, jakby ktoś stopniowo stawał się zupełnie inną osobą- z uśmiechniętej i pogodnej zmieniał się w nieznaną nawet dla siebie samego postać bez energii i zainteresowań.  Charakterystyczne jest tu odczucie coraz większej męczliwości, która jest nieadekwatna do wielkości wysiłku.

Objawy te w niskim nasileniu mogą również towarzyszyć zwykłej jesiennej chandrze. Wtedy stajemy się mniej aktywni, ograniczamy ilość spotkań towarzyskich na rzecz odpoczynku i zwolnienia, aby po kilku dniach móc wrócić do codziennych aktywności i tempa życiowego. Tymczasem w depresji obniżenie nastroju przybiera duże nasilenie i pojawiają się dodatkowe objawy:

• Zmiana apetytu ( wiele osób chudnie, nie ma ochoty nic jeść; chociaż czasami paradoksalnie może pojawić się wzmożony apetyt i nadwaga),
• Zaburzenia snu (trudności w zasypianiu lub budzenie się w nocy, opuszczanie łóżka lub wczesne budzenie się np. 2 i więcej godzin przed czasem),
• Osłabienie koncentracji i uwagi (trudności ze skupieniem),
• Myśli samobójcze,
• Niska samoocena (nie wiara w siebie),
• Poczucie winy (rozważanie o błędach, sprawieniu komuś zawodu lub zasługiwaniu na karę),
• Pesymizm (widzenie przyszłości w czarnych barwach).

Powyższą listę można potraktować jako swoisty test występowania depresji. W celu zdiagnozowania choroby muszą wystąpić  4 z powyższych dodatkowych objawów. Jest to podstawowe kryterium różnicujące. Przy czym objawy te muszą trwać od co najmniej 2 tygodni nieprzerwanie. Czasami zdarza się, że okres jest krótszy, gdy objawy nasilają się w bardzo szybkim tempie lub są bardzo mocne (na przykład gdy pojawia się próba samobójcza). Wówczas należy jak najszybciej udać się po pomoc do specjalisty.

Warto podkreślić, że obniżenie nastroju może czasami przybierać różne utajone formy lub stany jak lęk czy doświadczanie ogromnego stresu lub paradoksalnie wzmożony napęd  i pobudzenie. Maską depresji może być również rozdrażnienie lub zachowania agresywne, nadużywania alkoholu i innych substancji zmieniających nastrój czy też objadania się. U niektórych osób cierpiących na depresję na pierwszy rzut oka mogą również wysunąć się różne objawy pochodzące z ciała jak na przykład chroniczny ból.

W przypadku podejrzenia występowania depresji należy udać się do odpowiedniego specjalisty (psychiatry lub psychoterapeuty), który wyznaczy plan leczenia i pomoże wdrożyć pomoc. W przypadku  jesiennej chandry, przydatne będą dla nas proste sposoby zadbania o siebie. Stan ten można potraktować jako mądrość ciała, która pozwala nam na chwilę zwolnić i przygotować się do nadchodzącej zmiany pory roku. Zamiast tracić czas na walkę ze sobą i udowadnianie sobie bycia zawsze wydajnym robotem, wsłuchać się we własne potrzeby i rytm.

Wszystkich chętnych do pogłębienia wiedzy o sobie samym zapraszamy do wzięcia udziału w cyklu ćwiczeń psychoterapeutycznych, które pozwalają poradzić sobie z jesienną chandrą.

Zapraszamy do wzięcia udziału w wydarzeniu., an któe można się zapisać tutaj

Bibliografia:

Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Uniwersyteckie Wydawnictwo medyczne „Vesalius”, Kraków-Warszawa 2000.