Ból kręgosłupa – nowe metody i techniki rehabilitcji

Ból kręgosłupa stanowi jedną z najbardziej rozpowszechnionych dolegliwości na całym świecie. Ponadto jest on najczęstszą przyczyną niezdolności do wykonywania pracy zawodowej wśród osób aktywnych zawodowo. W około 90% przypadków przyczyną bólu kręgosłupa jest uszkodzony dysk (krążek) międzykręgowy, znajdujący się pomiędzy kręgami tworzącymi nasz kręgosłup.

Dysk pełni funkcję amortyzatora kręgosłupa – przenosząc obciążenia powstałe podczas wykonywania czynności dnia codziennego (chodzenie, stanie, bieganie, itp.) oraz zapewnia odpowiednią ruchomość poszczególnych kręgów względem siebie.

W budowie anatomicznej dysku wyróżnia się dwie części: wewnętrzną – nazywaną jądrem miażdżystym oraz zewnętrzną – określaną jako pierścień włóknisty. Pod wpływem długotrwałych obciążeń kręgosłupa, podnoszenia ciężkich przedmiotów, nieprawidłowej postawy (pozycji) ciała czy też siedzącego trybu życia, dysk międzykręgowy traci swoje właściwości. Pierścień włóknisty przestaje spełniać swoją funkcję i nie jest w stanie utrzymać jądra miażdżystego między kręgami. W rezultacie dochodzi do uwypuklenia (wypadnięcia) jądra miażdżystego przez uszkodzony pierścień włóknisty. Powoduje to ucisk na nerw (korzeń nerwowy) lub rdzeń kręgowy, co objawia się bólem oraz innymi objawami neurologicznymi, takimi jak: mrowienie, drętwienie, pieczenie, zaburzenia czucia czy utrata siły mięśniowej. Przyjmuje się, że im większy ucisk i im bardziej zaawansowana dyskopatia, tym silniejszy i dalej „idący” ból będzie występował (w wielu przypadkach ból promieniuje z odcinka lędźwiowo-krzyżowego do pośladka, uda, łydki, a nawet stopy).

Leczenie bólu kręgosłupa

W dobie ciągłego postępu cywilizacyjnego, nie tylko medycyna lecz również współczesna fizjoterapia zmuszona jest do nieustannej pogoni za rozwojem nowoczesnych i zaawansowanych sposobów leczenia. Powstają nowe techniki i metody rehabilitacji, których celem jest przede wszystkim jak najszybsza eliminacja dolegliwości bólowych oraz przywrócenie choremu pełnej, utraconej w wyniku choroby, sprawności ruchowej. Według wytycznych wielu towarzystw naukowych, to właśnie dobrze dobrana i odpowiednio przeprowadzona rehabilitacja stanowi najważniejszy i najskuteczniejszy element leczenia bólu kręgosłupa.

Metody rehabilitacji

Metoda McKenzie
Jedna z najskuteczniejszych metod rehabilitacji poparta licznymi badaniami naukowymi. W odróżnieniu od innych metod, nakierowana jest na eliminację przyczyny zgłaszanych przez pacjenta dolegliwości, a nie jedynie skutków, którymi są odczuwane przez niego bóle. Badanie metodą McKenziego pozwala wyzanczyć kierunek przemieszczenia uszkodzonych tkanek, dzięki czemu terapeuta może ustalić, jakim ruchem ciała chory ma wprowadzić na swoje miejsce przemieszczone, uszkodzone tkanki dysku. Pacjent poprzez ruch wykonywany samodzielnie bądź z pomocą terapeuty, koryguje zaburzenia w obrębie uszkodzonego dysku, uzyskując jednocześnie szybkie zmniejszenie lub całkowitą eliminację bólu.

Terapia manualna
Jest to ogólne określenie dla zestawu metod i technik zajmujących się diagnostyką i leczeniem odwracalnych zmian i zaburzeń w obrębie narządu ruchu. Obejmuje szereg technik oddziałujących na stawy, tkankę mięśniową oraz powięź (tkanka otaczająca poszczególne grupy mięśniowe) – pozwalając wprowadzić na swoje miejsce przemieszczone tkanki dysku, przywrócić prawidłowy zakres ruchu, obniżyć wzmożone napięcie mięśniowe, a w rezultacie zmniejszyć występujące dolegliwości bólowe.

Zabiegi fizykoterapeutyczne
Jedna z najczęściej stosowanych form leczenia. Na podstawie fachowej literatury naukowej wskazuje się jednak na brak dowodów lub bardzo słabe dowody naukowe świadczące o skuteczność zastosowania: ultradźwięków, lasera, elektroterapii (prądy TENS, diadynamik, jonoforeza), pola magnetycznego oraz akupunktury. Zabiegi te przynoszą jedynie krótkotrwałą ulgę w dolegliwościach i co najwyżej mogą służyć jako wspomaganie podstawowych form leczenia, jakimi są metoda McKenzie oraz terapia manualna.

Wskazania do leczenia operacyjnego

Bezwzględnymi wskazaniami do zabiegu operacyjnego są: sekwestracja dysku międzykręgowego (czyli przerwanie ciągłości jądra miażdżystego i przemieszczenie się oderwanego fragmentu do kanału kręgowego lub otworu międzykręgowego) oraz poważne deficyty neurologiczne w postaci nietrzymania moczu i stolca.