Dentofobia – czy jest się czego bać u dentysty?

Ludzie boją się wielu rzeczy. Ciemność, pająki, piątek trzynastego – te spędzają im sen z powiek, ale czy zwykła z pozoru wizyta u dentysty może również powodować paraliżujący lęk?

Dentofobia – co to właściwie znaczy i kogo dotyczy?

Dentofobia, czyli paniczny strach przed wizytą i leczeniem u dentysty, pojawia się zarówno u dzieci jak i dorosłych, dotyka w podobnym stopniu kobiet i mężczyzn. W skali całego społeczeństwa ok. 15% pacjentow cierpi na to schorzenie.

Jakie objawy mogą sugerować dentofobię?

Główne symptomy dentofobii to bezsenność, bóle i zawroty głowy, wymioty, brak apetytu, ogólne osłabienie, dreszcze towarzyszące oczekiwaniu na zbliżającą się wizytę u dentysty.

Charakterystycznym jest wieloletnie unikanie kontroli stomatologicznych, częste odwoływanie już umówionej wizyty bez konkretnego powodu lub odkładanie jej do ostatniego momentu. Pacjenci z dentofobią często zgłaszają się do dentysty bardzo późno, zwykle zmusza ich do tego ból zęba, którego nie da się już opanować środkami farmakologicznymi.

Czytaj również Diastema – czy to tylko problem estetyczny?

Co powoduje dentofobię?

Pacjenci, pytani o przyczynę ich lęku, najczęściej wymieniają przykre i bolesne doświadczenia z dentystą w przeszłości. Często zdarzenia, utkwiwszy w ich pamięci, w chwili obecnej wywołują strach, miały miejsce w dzieciństwie.

Do powstania tej fobii przyczyniać się mogą:

• ból podczas poprzednich wizyt u dentysty, Pacjenci często podają, że znieczulenie nie było wystarczająco skuteczne
• nieprawidłowa postawa i podejście lekarza dentysty oraz personelu medycznego do leczenia, brak uwzględnienia pozycji Pacjenta w procesie leczenia, bezsilność i niemoc
• niepowodzenie wcześniej przeprowadzanego leczenia
• opowieści znajomych o negatywnych przeżyciach podczas leczenia stomatologicznego, w tym także informacje krążące w sieci

Jakie mogą być skutki „nieleczonej” dentofobii?

Niestety wieloletnie unikanie leczenia często prowadzi do znacznego pogorszenia się stanu jamy ustnej, powstania licznych ubytków próchnicowych oraz schorzeń przyzębia.

Pacjenci tacy, pomimo względnie dobrej higieny domowej, często cierpią na nieświeży oddech wynikający z obecności dużej ilości nigdy nie usuwanego kamienia oraz ubytków próchnicowych. Zęby zaczynają się łamać i kruszyć.

Nieleczona próchnica szybko prowadzi do powstania stanów zapalnych miazgi, czyli nerwu zęba przysparzając Pacjentom chronicznego bólu, który powoli staje się czymś na porządku dziennym.

Problemem zaczyna być również codzienny kontakt z otoczeniem, zwykły uśmiech nie jest już taki prosty.

W zaawansowanych przypadkach może dojść do utraty zębów i obniżenia komfortu życia codziennego.

Jak sobie radzić z dentofobią?

Najważniejszym jest aby, po uświadomieniu sobie, że dentofobia dotyczy mnie, jest zrobienie pierwszego kroku, czyli umówienie się na wizytę.

Wybór odpowiedniego lekarza jest kluczową, choć nie najłatwiejszą sprawą. Warto popytać znajomych o godnego polecenia dentystę, u którego oni sami się leczą. Przy wyborze lekarza bardzo przydatne będzie również sprawdzenie opinii o danym lekarzu na portalach medycznych i forach internetowych.

Wizytę warto umówić na sam koniec dnia, tak aby uniknąć tłumów pacjentów w poczekalni. Aby zaoszczędzić sobie niepotrzebnego, nerwowego oczekiwania na wizytę, warto przyjść o dokładnie ustalonej porze, nie wcześniej, nie później.

Należy poinformować dentystę o wszelkich swoich obawach i lękach. Można to zrobić już na etapie umawiania wizyty, tak aby cały zespół gabinetu mógł się odpowiednio przygotować. Z mojego doświadczenia zawodowego wynika, że Pacjenci wstydzą się dentofobii i tego, że nie byli tak długo u lekarza, uważają to za coś irracjonalalnego, podczas gdy dla nas dentystów jest to zupełnie normalne.

Warto uzgodnić z lekarzem szczegółowy plan leczenia, tak aby jego kolejne etapy nie wzbudzały lęku i niepewności. Postępowanie zgodnie z wcześniej podjętym harmonogramem zaoszczędzi niespodzianek.

Podczas leczenia można słuchać ulubionej muzyki, która zagłuszy nieprzyjemne dźwięki lub ściskać piłeczki antystresowe, tak, aby nasza cała uwaga nie skupiała się na strachu.

Należy pamiętać, że obecne znieczulenia prawidłowo zaaplikowane, są bardzo skuteczne i całkowicie eliminują ból podczas zabiegu. Oprócz znieczulenia miejscowego można również skorzystać z metody sedacji wziewnej bądź leczenia w narkozie.

O autorze

Ewa Robak – stomatolog, Warszawa