Profilaktyka ortodontyczna – informacje dla rodziców

Badania naukowe wykazują, że w związku ze zmianami trybu życia i sposobu odżywiania większość polskich dzieci wymaga leczenia ortodontycznego.

Okres przedszkolny to czas rozwoju twarzy i szczęk dziecka. Często obserwujemy dzieci, które wkładają do buzi i żują różne przedmioty. Jest to naturalny odruch, który pomaga młodemu człowiekowi ćwiczyć mięśnie i prawidłowo rozwijać kości szczęk. Niestety tego samego nie możemy powiedzieć o diecie najmłodszych Polaków. Dzisiejsza dieta nie spełnia podstawowych wymogów zdrowotnych. Dzieci zwykle spożywają produkty przygotowane tak, aby były jak najłatwiejsze do spożycia tzn. obrane ze skórki owoce, chleb, papkowate kaszki i specjalnie przygotowanie obiadki. W konsekwencji dzieci żują zbyt krótko, nie rozcierają twardych pokarmów i ich szczęki nie rozwijają się prawidłowo, są zbyt wąskie. Dodatkowo częstym błędem jest spożywanie napojów słodzonych (w ciągu dnia lub po posiłku). W rezultacie coraz częściej mamy do czynienia z zaburzeniami zgryzu lub próchnicą. Gdy dochodzi do zmiany uzębienia mlecznego na stałe często spotykamy się z sytuacją, w której szczęki dziecka nie rozwinęły się na tyle, by w przyszłości pomieścić wszystkie zęby stałe.  Można to poznać po tym, że nie pojawiły się szpary między zębami mlecznymi, a guzki i brzegi sieczne zębów nie starły się podczas żucia. Nawet jeżeli zauważymy już takie zmiany, nie należy rezygnować z terapii ortodontycznej. Należy pamiętać, że szczęki dziecka rozwijają się do 14 roku życia, a interwencja specjalisty zawsze może poprawić zaistniałą sytuację.

Nawyki szkodliwe dla zgryzu

Zagrożeniem dla zgryzu dziecka mogą być również typowe nawyki, które rozwijają się w tym okresie : ssanie kciuka, ogryzanie paznokci lub nawyk nieprawidłowego połykania. Również dzieci, które w wieku przedszkolnym nadal korzystają ze smoczka lub piją mleko z butelki ze smoczkiem są zagrożone wystąpieniem dysfunkcji. Nie należy takich nawyków bagatelizować – mogą wpłynąć niekorzystnie na rozwój twarzy, zahamowanie wzrostu szczęki dolnej lub pojawienie się stłoczeń zębów.

Aby uchronić dziecko przed w/w problemami należy podjąć odpowiednie działania profilaktyczne. Stowarzyszenia ortodontów z różnych krajów zlecają, aby skonsultować dziecko ze stomatologiem zajmującym się ortodoncją jak najwcześniej. Najlepiej, aby taka wizyta odbyła się pomiędzy 2 a 3 rokiem życia dziecka (nie później niż w wieku 7 lat!). Jest to o tyle ważne, że w wielu przypadkach wystarczy jedynie konsultacja i skrupulatne realizowanie zaleceń lekarza, aby osiągnąć dobry rezultat.

Za wczesną konsultacją z lekarzem przemawia również fakt, że wcześnie rozpoczęte leczenie ortodontyczne prowadzi do znacznie pewniejszych rezultatów i zmniejsza ryzyko nawrotów wad zgryzu.

Leczenie podjęte późno może okazać się zdecydowanie bardziej kosztowne, bardziej uciążliwe, a jego wyniki gorsze.

Należy zatem podkreślić rolę odpowiedniej profilaktyki i wczesnego leczenia ortodontycznego. Tu znamienna jest rola rodziców i stomatologa – to od ich zaangażowania zależy, czy uda się wykorzystać ten najkorzystniejszy dla leczenia ortodontycznego okres w życiu dziecka.

13 najczęstszych przyczyn powstawania wad zgryzu u dzieci

Wady zgryzu są zwykle kojarzone z czynnikami genetycznymi. Należy pamiętać, że nie jest to do końca prawda. Zdecydowana większość tych zaburzeń ma swoje podłoże w nieprawidłowych czynnościach narządu żucia (spowodowanych nieprawidłowym trybem życia dziecka)

Do najczęstszych zaliczamy**😗*

1. zbyt krótkie karmienie piersią
2. zbyt długie karmienie butelką ze smoczkiem (powyżej 2 roku życia)
3. zbyt długie używanie przez dziecko smoczka gryzaka (powyżej 2 roku życia)
4. ssanie kciuka, wargi, policzka
5. ogryzanie paznokci
6. oddychanie przez usta (przyczyny – częste przeziębienia, katar alergiczny, przerośnięty trzeci migdał), później pozostaje jako nawyk
7. Przetrwały po 2 roku życia niemowlęcy typ połykania z nieprawidłowym układaniem języka
8. Jednostronne żucie lub żucie zbyt miękkich pokarmów
9. Popijanie w czasie posiłków
10. Napięcie mięśni warg (zbyt słabe lub zbyt silne)
11. Zmiany próchnicowe zębów mlecznych spowodowane złą higieną i nadmiarem cukru w diecie
12. Nieusuwanie zębów mlecznych u stomatologa, gdy obok pojawiają się jednoimienne zęby stałe
13. Nieprawidłowy wzorzec snu, np. spanie tylko na jednym boku, na brzuchu, z dłonią lub piąstką pod policzkiem

Wcześnie rozpoczęte leczenie ortodontyczne pozwala wyeliminować wszystkie podane dysfunkcje dzięki zmianom w trybie życia dziecka, odpowiednim ćwiczeniom mięśniowym i wprowadzeniu pierwszych ruchomych aparatów – płytek przedsionkowych lub trainerów. Dzięki odpowiednio wczesnej reakcji można całkowicie wyeliminować dysfunkcje, a w przypadku poważniejszego zaburzenia – może to ułatwić przyszłe leczenie ortodontyczne.