Rehabilitacja po zerwaniu ścięgna Achillesa

Ścięgno Achillesa: to ścięgno mięśnia brzuchatego łydki i mięśnia płaszczkowatego. Mięsień brzuchaty łydki przechodzi w szerokie płaskie ścięgno, które łączy się ze ścięgnem mięśnia płaszczkowatego, tworząc ścięgno piętowe (Achillesa). Przyczep tego ścięgna znajduje się na guzie piętowym Przyczepia się na dolnej i tylnej chropowatej powierzchni tego guza, między górną częścią a ścięgnem znajduje się obszerna kaletka maziowa.

Uszkodzenie ścięgna Achillesa

Uszkodzenie ścięgna Achillesa występuje na skutek urazu bezpośredniego lub sumujących się mikrourazów, zaburzeń ukrwienia czy stosowania leków sterydowych. Mechanizm urazowy ma miejsce w przypadku nagłego przyśpieszenia, zmiany kierunku biegu bądź przy lądowaniu na przodostopie po zeskoku. Do zerwania ścięgna Achillesa dochodzi najczęściej u osób w przedziale wiekowym od 30-50 lat. U mężczyzn występuje dziesięć razy częściej niż u kobiet.

Rozpoznanie

W chwili zerwania ścięgna Achillesa słyszalny może być trzask, a pacjenci doznają bardzo silnego bólu. Całkowite zerwanie w zasadzie uniemożliwia czynności lokomocyjne, natomiast zgięcie podeszwowe jest możliwe na zasadzie kompensacji ze strony zginacza długiego palców. W okolicach ścięgna pojawia się zasinienie oraz obrzęk, czasami wyczuwalna jest przerwa w ciągłości ścięgna. Za pomocą testu funkcjonalnego Thompsona można potwierdzić zerwanie.

Badaniem obrazowym, które można wykonać w celu potwierdzenia zerwania ścięgna Achillesa jest USG. Podczas badania ultrasonograficznego(USG) możliwa jest ocena ścięgna w warunkach dynamicznych, co daje możliwość oceny objawu paradoksalnej ruchomości ścięgna. Przejawia się to tym, że podczas ruchów w stawie skokowym kikuty ścięgna oddalają się od siebie i zbliżają się do siebie.

Leczenie

Chirurgiczne leczenie zerwanego ścięgna Achillesa możemy podzielić na otwarte i zamknięte. Leczenie otwarte polega na zespoleniu typu “koniec do końca” która polega na zszyciu obu kikutów ścięgna za pomocą szwów typu Kesslera lub Bunnela oraz zespolenia ścięgna za pomocą innych tkanek, np. ścięgna mięśnia strzałkowego krótkiego lub wycinka
ze ścięgna mięśnia brzuchatego łydki (zespolenie Silverskjold)

Leczenie zamknięte można zastosować w sytuacji gdy zerwanie miało miejsce 4-6 cm powyżej przyczepu do guza piętowego oraz oba kikuty są dobrze wyczuwalne pod palcami. Metoda ta polega na wykonaniu sześciu małych nacięć wzdłuż przyśrodkowego i bocznego brzegu ścięgna i wprowadzeniu szwu zespalającego oba końce ścięgna.

Postępowanie rehabilitacyjne

0-2 tygodni

• chód o kulach bez obciążania operowanej kończyny
• chłodzenie lodem co 2 godziny lub za pomocą Cryo Cuffu
• kończynę unieruchamiamy za pomocą ortezy
• delikatne ćwiczenia zgięcia grzbietowego oraz podeszwowego (bez nadmiernego rozciągania rozciągania tworzącej się blizny)
• ćwiczenia biernego zgięcia stawu skokowego za pomocą szyny CPM
• ćwiczenia czynne stawu biodrowego, kolanowego, izometryczne mięśnia czworogłowego

2.-6 tygodnia

• kontynuacja ćwiczeń z poprzedniego okresu
• masaż limfatyczny w celu zmniejszenia obrzęku
• chód z podkładką pod piętę

1. 2 cm w 2-4 tygodniu
2. 1cm w 4-6 tygodniu

• obciążanie kończyny operowanej początkowo 25-50% z pomocą kul w ortezie
• wzmacnianie mięśni stabilizujących staw biodrowy oraz tułów
• wzmacnianie mięśnia płaszczkowatego w zamkniętym łańcuchu kinematycznym
• rowerek stacjonarny z naciskiem na piętę (w ortezie 4-6 tydzień)
• ćwiczenia mięśnia poprzecznego brzucha

6.-16 tygodnia

• kontynuacja ćwiczeń z poprzedniego okresu
• rozciąganie mięśnia brzuchatego
• poizometryczne relaskacja mięśnia brzuchatego
• rezygnacja z wkładek po 6 tygodniu
• rezygnacja z kul gdy chód z ortezą nie powoduje bólu
• mobilizacja ścięgna oraz blizny
• ćwiczenia oporowe zgięcia grzbietowego i podeszwowego z taśmą thera band
• wspięcia na palce
• ćwiczenia propriocepcji (8-12 tydz.)

1. stanie obunóż i jednonóż na niestabilnym podłożu
2. przenoszenie ciężaru ciała z nogi na nogę na niestabilnym podłożu
3. ćwiczenia z otwartymi i zamkniętymi oczami na niestabilnym podłożu

• od 14 tyg trening dynamiczny przygotowujący do powrotu do sportu.