Uszkodzenie łękotki

Uszkodzenie łękotki w kolanie może być spowodowane urazem lub zwyrodnieniem. Łękotki są to chrząstki o kształcie półksiężyca wyrastające z torebki stawowej do wnętrza stawu i zakotwiczone na końcach przy pomocy korzeni do piszczeli. Łękotki poprawiają amortyzację stawu i dopasowują bardziej zaokrąglone kłykcie udowe do bardziej płaskich kłykci piszczelowych, dzięki czemu obciążenie w kolanie rozkłada się na większą powierzchnie. Dodatkową funkcją łękotek jest rozprowadzanie mazi stawowej po powierzchni chrząstek, co zapewnia im właściwe odżywienie.

Najczęstszą przyczyną urazu łękotki jest uraz skrętny kolana, kiedy to dochodzi do zakleszczenia się łękotki między krawędzią kłykcia udowego i piszczelowego. Powstaje wówczas szczelina pęknięcia w trzonie o przebiegu pionowym bądź skośnym, a oddzielona część łękotki może przemieszczać się między kłykciami powodując wrażenie przeskakiwania, lub nawet blokowanie ruchu w stawie, ból przy rotacji podudzia, a na skutek ścierania się tkanki łękotki i chrząstki na kłykciach rozwija się stan zapalny w kolanie, co powoduje silny ból , wysięk w stawie. W następnym etapie dochodzi do zaniku mięśni uda, szczególnie mięśnia obszernego przyśrodkowego. Uszkodzenie łękotek mogą mieć również związek z ich zwyrodnieniem i zużyciem. Najczęściej są to uszkodzenia horyzontalne z towarzysząca cystą łękotki.

Stwierdzono, że ubytek łękotki znacznie przyśpiesza zwyrodnienie stawu, jednak szybciej postępuje zwyrodnienie jeśli uszkodzony fragment łękotki przemieszcza się między powierzchniami stawowymi (przeskakuje). Dzięki zeszyciu łękotki, po jej wygojeniu kolano może nie tylko odzyskać sprawność, ale zachować ją też w odległej przyszłości.

Diagnostyka uszkodzenia łękotki opiera się na wywiadzie, gdzie zwraca się uwagę szczególnie na mechanizm urazu. W badaniu fizykalnym na uszkodzenie wskazują ograniczenia ruch w stawie, szczególnie ograniczenie wyprostu, które wystąpiło po skręceniu kolana, lub nawracające przeskakiwanie w stawie z następującym ograniczeniem wyprostu. Ból przy rotacji podudzia , czyli tzw. test Steinmana, lub McMurreya również mają duże znaczenie w rozpoznaniu.

Zdjęcia rtg w świeżych urazach łękotek zmian nie wykazują, dopiero w wyniku rozwijających się wtórnych zmian zwyrodnieniowych powierzchni stawowych przylegających do łękotki widoczne stają się brzeżne wyrośla kostne.

Badanie USG pozwala na potwierdzenie wysięku w stawie, zwężenie przekroju łękotki, pęknięcie łękotki objawiające się podwójną linią wzmocnienia echa na krawędziach pęknięcia. W przypadku uszkodzenie typu rączki od wiadra ze zwichnięciem oderwanej części do dołu międzykłykciowego obserwuje się w USG zwiększenie przekroju łękotki w rogu przednim i zmniejszenie w trzonie oraz rogu tylnym. Bardzo przydatne jest badanie dynamiczne polegające na obserwacji patologicznych ruchów trzonu łękotki przy ruchach odwodzenia i przywodzenia w kolanie, lub rogu tylnego łękotki przy ruchach zgięcia i prostowania. W USG dobrze widoczna jest też cysta łękotki związana z poziomym pęknięciem łękotki, przez który wydostaje się płyn stawowy do cysty.

Obecnie najdokładniejsza diagnostyka uszkodzenia łękotki do badanie wysokopolowym rezonansem magnetycznym (co najmniej 3 teslowym), które wykazuje wszelkie rodzaje uszkodzeń z najwyższą czułością i swoistością.