Co się dzieje z moim dzieckiem?

W głowie każdego rodzica pojawia się od czasu do czasu takie pytanie. Rodzic nastolatka, zadziwiony zmiennością swej pociechy, zadaje je sobie pewnie trochę częściej. A o co tak naprawdę chodzi? Co jest „normalne”, co należy po prostu „przeczekać”, a kiedy potrzebna jest pomoc specjalisty? – czyli o terapii nastolatków słów kilka.

Burzowo, aczkolwiek zgodnie z planem.

Kiedy nasze dziecko zaczyna dorastać czasem zdaje nam się, że wszystko wywraca się do góry nogami. Z poukładanego, zaciekawionego nauką i koleżeńskiego malucha nagle wychodzi opryskliwy i wiecznie obrażony młodzieniec. Przebojowa i towarzyska córka nagle staje się nieśmiałą i unikającą kontaktów nastolatką. A na dodatek wszystko zmienia się jak w kalejdoskopie i nigdy nie wiemy na jaki nastrój ukochanego dziecka natrafimy danego dnia. Czy to normalne? Niestety – tak.

Dorastanie to trudny czas. Dla rodziców też, ale dla nastolatków zwłaszcza. To oni zmagają się z huraganem zmian fizycznych (i jak na złość wtedy, kiedy wygląd staje się tak bardzo istotny, pojawiają się pryszcze, nienaturalne proporcje ciała itp.), zmian na poziomie hormonalnym, zmian w nastawieniu do siebie i świata. Istne szaleństwo!

Co z tego wynika?

Nasz nastolatek może mieć wahania nastrojów, reagować nieadekwatnie do sytuacji, łatwo wybuchać, buntować się przeciwko wszystkiemu, co napływa do niego ze świata dorosłych, zachowywać się agresywnie, płaczliwie, uciekać od kontaktów…

Czas dorastania wiąże się też z rosnącą potrzeba decydowania o sobie, bycia wyjątkowym, zauważonym, niezależnym… Zmierzenie się z tym dla każdego rodzica jest trudne, bo przecież wcześniej to właśnie my – rodzice – byliśmy dla dziecka autorytetem, to do nas zwracało się kiedy szukało odpowiedzi. A teraz?

Co możemy zrobić?

Pomóc przejść przez ten trudny czas. Starając się zrozumieć oraz wytłumaczyć zagubionemu nastolatkowi co się z nim dzieje. Warto więc także w tym trudnym czasie dbać o relacje jakie mamy z dzieckiem, budować zaufanie, zauważać potrzeby, pokazywać swoją otwartość i akceptację dla trudności z jakimi boryka się nastolatek. Rozmawiać, rozmawiać, rozmawiać… ale też dawać przestrzeń nastolatkowi na to, by to on miał szansę wyjść z inicjatywą, a nie czuł się jedynie zasypywany gradem pytań. Najważniejsze jest by zbuntowany nastolatek wiedział, że bez względu na to co się dzieje jest ważny, że może na nas liczyć zarówno w chwilach radosnych, jak i trudnych.

Kiedy potrzebna jest pomoc specjalisty?

Czasem sprawy wymykają się spod kontroli. Mimo najszczerszych chęci nie jesteśmy w stanie dotrzeć do swojego dziecka. Nie wiemy co tak naprawdę kryje się w jego głowie i sercu. Na dodatek każdy kolejny dzień budzi w nas coraz większy niepokój, bo przecież tak wiele wiemy o czyhających niebezpieczeństwach. A każda kolejna próba nawiązania rozmowy kończy się kłótnią, i obwinianiem o to, że nie chcemy zrozumieć… W takim wypadku dobrze jest skorzystać z pomocy kogoś z zewnątrz, kto zna się na rzeczy – na przykład terapeuty.

Jak wygląda terapia nastolatków?

Najważniejszy jest wybór specjalisty. Wybór jest duży, dlatego wybierzmy tego, który budzi nasze zaufanie. Kogoś, kto pracuje z nastolatkami, kto potrafi z nimi rozmawiać, bo przecież o to właśnie chodzi, by nasze dziecko komuś zaufało na tyle, by mogło powiedzieć o swoich przeżyciach, trudnościach, wątpliwościach…

W terapię nastolatków zaangażowani są zawsze rodzice. Zwykle na pierwsze spotkanie przychodzą sami, by omówić na czym polega problem (chyba, że nastolatek ma ochotę uczestniczyć w spotkaniu – to spotkanie odbywa się w jego obecności) . Czasem to jedno spotkanie wystarcza by inaczej spojrzeć na to, co się dzieje i nauczyć się towarzyszyć nastolatkowi w tym trudnym czasie. Często jednak konieczna jest dłuższa praca.

Terapia młodzieży jest procesem regularnych spotkań z terapeutą. Nastolatek odbywa spotkania indywidualne z terapeutą, na których uczy się zauważać, nazywać i świadomie przeżywać to, co się z nim dzieje. Przygląda się także temu, jak jego zmiany wpływają na to, co dzieje się w jego otoczeniu. Raz na kilka tygodni (zależnie od potrzeb) na spotkanie przychodzą rodzice nastolatka. Spotkania z rodzicami maja charakter psychoedukacyjny. Podczas nich rodzice uczą się jak funkcjonować, by pogodzić potrzeby nastolatka z potrzebami całej rodziny. Jest to także czas, w którym rodzice mogą uzyskać odpowiedzi na nurtujące ich pytania, dostać wsparcie, bo dla nich to wszystko też jest trudne. Nie jest to czas, w którym dowiedzą się o czym rozmawiało z terapeutą ich dziecko, bo zarówno na sesjach z nastolatkiem, jak i z rodzicami obowiązuje tajemnica zawodowa. Praca terapeutyczna jednak zmierza ku temu, by wspólne rozmowy nastolatka z rodzicami odbywały się bez zbędnych uników, w atmosferze szczerości i wzajemnego szacunku. Sesje odbywają się raz w tygodniu i trwają 50 minut.

Czy to już ten moment?

Czy potrzebna jest terapia? Jeśli wiesz, że nie masz już pomysłów i sił – szukaj specjalisty. Jeśli się wahasz – zaryzykuj. Stracisz niewiele, a możesz zyskać nieporównywalnie więcej.