Moje dziecko dorasta – czyli jak nie zwariować z nastolatkiem?

Okres dojrzewania to szczególny czas w życiu młodego człowieka. Wielu rodziców z niepokojem obserwuje jak ich dziecko zmienia się, zaczyna się buntować, poszukuje nowych doświadczeń, przeżywa pierwsze uniesienia miłosne. Wychowywanie nastolatka nie jest łatwym zadaniem. Oto kilka wskazówek, które mogą być pomocne w budowaniu więzi z dorastającym dzieckiem i przetrwaniu tego burzliwego czasu.

Autonomia – szanuj potrzebę swojego dziecka do prywatności i osobistych tajemnic. Pamiętaj, że naturalnym zadaniem rozwojowym okresu dorastania jest oddzielenie się nastolatka od rodziców i usamodzielnienie. Twoje dziecko nie będzie już chciało spędzać z rodziną tyle czasu co dotychczas, nie obwiniaj go za to i nie oczekuj, że będzie tak potrzebować twojej bliskości jak kiedyś.

Wsparcie – ukształtuj w dziecku przekonanie, że może na ciebie liczyć i uzyska twoją pomoc nawet w takich sytuacjach, kiedy jego zachowanie nie będzie ci się podobać. Ważne jest stworzenie takiej atmosfery otwartości w domu, żeby młody człowiek czuł, że może przyjść do ciebie i opowiedzieć o swoich problemach. Jednak wsparcie nie może oznaczać nadmiernej ochrony, jeżeli dziecko łamie ustalone zasady powinno ponieść tego konsekwencje, w przeciwnym razie dajesz mu komunikat, że na wszystko może sobie pozwolić.

Wyrozumiałość – przyjmuj ze spokojem chwiejność emocjonalną swojego dziecka. Dynamika zmian w okresie dojrzewania, zarówno tych na poziomie psychicznym jak i fizycznym powoduje, że młody człowiek konfrontuje się z bardzo silnymi emocjami. Daj mu czas, żeby nauczył się sobie z nimi radzić.

Zasady – brak zasad, ich niejasność, a także brak konsekwencji w ich przestrzeganiu jest najczęstszą przyczyną konfliktów i trudności wychowawczych. Ustal z dzieckiem jasne gratyfikacje (nagrody) za przestrzeganie zasad, a z drugiej strony konsekwencje jakie dziecko poniesie w przypadku ich naruszenia. Pamiętaj jednak o tym, że nastolatek ma inne potrzeby niż kilka lat temu, tworząc zasady staraj się nie popadać w skrajności – zarówno pobłażliwość jak i nadmierna kontrola nie przyniosą dobrych rezultatów.

Rozmowa – jest podstawowym budulcem więzi rodzinnych. Staraj się przede wszystkim słuchać swojego dziecka, okazuj mu zainteresowanie wówczas chętniej będzie dzielić się swoimi troskami i radościami. W rozmowie unikaj moralizowania i krytykowania, które budują dystans i nie zachęcają do szczerej rozmowy. Nie oznacza to jednak, że masz rezygnować ze swojego zdania. Dyskusje i spory mądrze prowadzone służą lepszemu poznaniu się i zrozumieniu.

Równowaga – pamiętaj o równowadze w dostrzeganiu u nastolatka zarówno pozytywnych zachowań jak i tych niepożądanych Jeżeli będziesz koncentrować się tylko na trudnym, problematycznym zachowaniu paradoksalnie możesz je wzmocnić. Dzieje się tak najczęściej wtedy, kiedy konstruktywną aktywność swojego dziecka traktujesz jako coś oczywistego, nie komentujesz jej, nie nagradzasz za to reagujesz szybko i ostro w momencie pojawienia się każdego przewinienia.

Należy pamiętać, że nie ma jednej uniwersalnej metody postępowania z nastolatkiem. Jeżeli jesteś zaniepokojony zachowaniem swojego dziecka, a twoje próby rozwiązania problemu nie przyniosły efektu warto zwrócić się po poradę do psychologa lub psychoterapeuty.