Otyłość dziecięca – czy to już choroba?

Otyłość dziecięca to pojęcie, które stosunkowo niedawno zagościło w naszej świadomości. Eksperci z dziedziny żywienia i medycyny od lat borykają się z problemem nadwagi i otyłości u dzieci. Niegdyś jednak ten problem był bagatelizowany. Uważano, że dzieci fizjologicznie mogą mieć nadmierną masę ciała i nie wpłynie to na ich późniejszy stan zdrowia. Poglądy te zmieniły się na przestrzeni ostatnich lat. Zbadano wpływ nadmiernej masy ciała na obecny oraz przyszły stan zdrowia dzieci, stwierdzono, iż otyłość powoduje szereg dolegliwości, których można uniknąć dbając o prawidłową dietę oraz styl życia swoich pociech.

Otyłość to stan, kiedy nadmiar energii przekształcany jest w tkankę tłuszczową, której nadmiar powoduje pogorszenie stanu zdrowia. Bardzo trudno jest jednoznacznie stwierdzić ile tkanki tłuszczowej powinno mieć każde dziecko. Zależy to od indywidualnych czynników u każdej płci i każdego dziecka z osobna: przebiegu wzrostu, dojrzewania, rozmieszczenia tkanki tłuszczowej, a także indywidualnych różnic w budowie i składzie ciała.

Jak w łatwy sposób sprawdzić, czy dziecko ma prawidłową masę ciała, nadwagę czy jest otyłe?

Należy obliczyć BMI (body mass index) dla swojego dziecka, a więc podzielić masę ciała przez wzrost podniesiony wcześniej do kwadratu.

BMI = masa ciała (kg)/wzrost (m)2

Uzyskany wynik należy następnie nanieść na tzw. siatki centylowe BMI. Jeśli dziecko znajduje się na powyżej 90 centylu oznacza to, że ma nadwagę. Wynik przekraczający 97 centyl oznacza już chorobę – otyłość. Alarmującym wynikiem będzie 85 centyl. Badania pokazały bowiem, iż małe dzieci, których BMI przekracza 85 centyl, w wieku późniejszym (wieku dojrzewania) wykazują zwiększone ryzyko nadwagi.

Jakie są skutki wywołuje otyłość dziecięca?

Otyłość zdiagnozowana w wieku dziecięcym (rozwojowym) powoduje dolegliwości natychmiastowe, ale również przyczynia się do występowania chorób w wieku dorosłym.

Do udokumentowanych następstw nadmiernej masy ciała w wieku rozwojowym (u dzieci i młodzieży) należą:

• Nadciśnienie tętnicze (ciśnienie krwi powyżej 130/85 mm Hg)
• Zaburzenia gospodarki węglowodanowej (insulinooporność, hiperinsulinizm, nieprawidłowa krzywa glikemii – dolegliwości mogące poprzedzać wystąpienie cukrzycy typu II)
• Zwiększenie masy lewej komory serca (nieprawidłowości układu krążenia)
• Zaburzenia gospodarki lipidowej (dyslipidemia: niskie stężenie cholesterolu frakcji HDL, podwyższony poziom triglicerydów we krwi)
• Zespół metaboliczny (otyłość brzuszna, zaburzenia lipidowe, podwyższone stężenie glukozy, nadciśnienie tętnicze)
• Niealkoholowe stłuszczenie wątroby
• Kamica pęcherzyka żółciowego
• Obturacyjny bezdech senny
• Astma oskrzelowa
• Choroby układu kostno-stawowego
• Zaburzenia emocjonalne
• Wczesne dojrzewanie płciowe, hiperandrogenizm

Do zbadanych następstw otyłości dziecięcej w wieku dorosłym należą:

• Otyłość w wieku dorosłym
• Skrócenie długości życia
• Przerost lewej komory serca
• Zwiększone ryzyko chorób układu krążenia

Mając dziecko z nadwagą lub otyłe należy niezwłocznie przyjrzeć się diecie oraz stylowi życia całej rodziny. Wizyta u dietetyka lub lekarza może okazać się konieczna ze względu na ryzyko wstąpienia chorób związanych z otyłością. Dietetyk nie tylko wskaże nieprawidłowości w diecie oraz podpowie jak skutecznie wprowadzić zmiany do sposobu żywienia, ale również zleci badania, które zobrazują faktyczny stan zdrowia dziecka.