Psychoterapia – mity i fakty

Wokół psychoterapii narosło wiele mitów. Chociaż usługi terapeutyczne są coraz bardziej powszechne, wciąż jeszcze pokutują negatywne oceny samej terapii oraz osób, które z niej korzystają. Warto więc przyjrzeć się niektórym mitom dotyczącym terapii i przybliżyć wiedzę z zakresu pracy terapeuty.

Mit 1. Do psychoterapeuty chodzą tylko osoby z poważnymi zaburzeniami.

Tak, na terapię chodzą osoby, które zostały zdiagnozowane jako chore np. na depresję, schizofrenię czy zaburzenia lękowe. Jednak gabinety terapeutyczne odwiedzają również osoby, które takiej diagnozy nie otrzymały. Coraz więcej osób bowiem chce sobie pomóc w polepszeniu swojego komfortu życia. Są to osoby, które mają problemy ze snem, ze stresem, napotykają trudności w pracy, doświadczają wypalenia zawodowego, zmagają się z kłopotami w związku, przeżywają negatywne emocje w relacjach rodzinnych czy po prostu chcą popracować nad realizacją celów życiowych (osobistych lub zawodowych). Zatem z terapii skorzystać mogą zarówno osoby doświadczające dotkliwych trudności, jak i osoby, które potrzebują polepszyć swoje samopoczucie czy sprawić, żeby w ich życiu były bardziej zaspokajane istotne dla nich potrzeby.

Mit 2. Terapeuta powie, jak rozwiązać problemy.

To przekonanie wywodzi się z modelu medycznego. Kiedy idziemy do lekarza, oczekujemy, że po przedstawieniu przez nas wszystkich objawów, specjalista zaleci nam odpowiednią kurację, dzięki której objawy ustąpią. Takie myślenie nie ma jednak przełożenia na terapię. Tutaj bowiem podejmowanie decyzji i ustalanie planu działania odbywa się w oparciu o współpracę między klientem a terapeutą. Nie dostaniemy zatem od terapeuty gotowej recepty, ale będzie on towarzyszyć nam w procesie podejmowania decyzji, będzie dla nas wsparciem oraz będzie nam rozszerzać perspektywę widzenia siebie i świata, dzięki czemu zyskamy możliwość podejmowania bardziej trafnych wyborów.

Mit 3. Terapia musi trwać bardzo długo.

Oczywiście, w niektórych podejściach zakłada się, że osoba uczestnicząca w terapii zobligowana jest do chodzenia na sesje przez długi czas, jednak w podejściach terapii krótkoterminowej takiego założenia nie ma. W takich nurtach jak np. terapia skoncentrowana na rozwiązaniach liczbę spotkań ustala się każdorazowo z klientem. Nie ma bowiem z góry założonego planu zmiany odpowiedniego dla wszystkich klientów.

Mit 4. Terapia to opowiadanie o swoim dzieciństwie.

Jest to prawda w przypadku takich podejść jak terapia psychodynamiczna. Jednak już w innych podejściach koncentrowanie się na dzieciństwie nie jest niezbędne, a niekiedy nawet pożądane. W wielu nurtach zakłada się, że ważne jest przede wszystkim określenie celu terapii. Jeśli rozważania na temat przeszłości w jakikolwiek sposób mają nam pomóc w przybliżaniu się do tego celu, możemy wtedy o tej przeszłości porozmawiać. Ale realizacja celu terapeutycznego wcale nie musi oznaczać rozmów o dzieciństwie. Równie dobrze możemy rozmawiać o teraźniejszości lub preferowanej przyszłości. Rozmowy w gabinecie terapeuty mają bowiem być użyteczne dla osoby konsultowanej, a nie – określone przez z góry założone ramy tematyczne.

Mit 5. Podczas sesji psychoterapeutycznych mówi się cały czas o trudnych sprawach.

Może się zdarzyć, że podczas terapii doświadczymy trudnych emocji, nie jest to jednak kluczowe dla jej skuteczności. Niektóre z podejść terapeutycznych bazują na pracy z klientem opartej na jego zasobach, mocnych stronach, umiejętnościach i kompetencjach. Oczywiście czasami podczas terapii potrzebujemy wypłakać się i wyżalić – co pozwoli nam uwolnić negatywne emocje i przyniesie doraźną ulgę w cierpieniu. Na ogół jest to jednak tylko jeden z elementów, jakie mogą pojawić się podczas sesji. Sensem terapii nie jest bowiem przeżywanie negatywnych stanów, lecz zmiana naszego życia, naszego myślenia, naszego sposobu postępowania. W gabinecie terapeutycznym będziemy zatem mówić też o naszej sile, o tych momentach, kiedy sobie radzimy, kiedy doświadczamy pozytywnych emocji i dzięki temu wypracowywać sposoby, żeby nasze życie było bardziej satysfakcjonujące.