Schizofrenia – co warto wiedzieć?

wSchizofrenia to mieszana nieprawidłowość rozwoju neurologicznego, psychologicznego i społecznego rozwoju osobowości. Nazywana jest chorobą Bleulera, psychozą rozszczepienną, chorobą szwajcarską. Osoba podatna na schizofrenię reaguje szczególnie wrażliwie na zewnętrzne jak i wewnętrzne bodźce, nie potrafi ich uporządkować. Dysponuje niestabilnym obrazem siebie, nieukształtowaną tożsamością oraz ma niestabilne relacje z otoczeniem. Za niestabilność dominującą w życiu psychicznym i społecznym chorego odpowiedzialne są zarówno czynniki biologiczno-genetyczne jak i rodzinne.

W jakim wieku objawia się schizofrenia?

Schizofrenia rozpoczyna się w młodym wieku, mężczyźni najczęściej zaczynają chorować w wieku 15 – 24 lat, kobiety w wieku 25 – 34 lata. Bardzo rzadko choroba ujawnia się przed 15 rokiem życia, jednak u dzieci rozpoznaje się schizofrenię od 3 – 10 roku życia (Childhood Disintegrative Disorder), około 15 % zachorowań pojawia się powyżej 45 roku życia. Choroba ta występuje pod każdą szerokością geograficzną, nie zależy od statusu materialnego, wykształcenia, rasy, nie można się nią zarazić. Chorzy na tę chorobę mają większą podatność na infekcje i choroby układu krążenia. Rzadziej natomiast chorują na reumatoidalne zapalenie stawów i prawdopodobnie na chorobę nowotworową. Częściej jednak niż inne osoby nadużywają alkoholu i substancji psychoaktywnych.

Osoby bliskie choremu zastanawiają się jakie jest prawdopodobieństwo wystąpienia choroby u nich samych.Badania podają różne wyniki, jednak można przyjąć (czynniki genetyczne) :

• ryzyko zachorowania wynosi dla dziecka, gdy jedno z rodzicow jest chore -13%
• ryzyko zachorowania wynosi dla dziecka gdy oboje rodzice chorują – 46%
• dla rodzeństwa – 6%
• dla wuja,  ciotki – 2%

Koncepcje biologiczne :

1. Zaburzenia w rozwoju mózgu – zmniejszenie liczby neuronów, nieprawidłowości w połączeniach neuronalnych (płaty czołowe i skroniowe)
2. Zmniejszenie hipokampa, jądra migdałowatego i wzgórza
3. Zaburzenia równowagi między poziomem dopaminy i serotoniny w korze czołowej, ruchowej i układzie limbicznym

Badacze koncepcji rodzinnych (Selvini, Pallazzoli) wskazują na skomplikowane relacje rodziców przyszłego chorego:

W relacji rodzinnej toczy się gra, cicha bitwa.  Nie można ocenić z zewnątrz czy są szczęśliwi czy żyją w przewlekłym stresie. Przekazują komunikaty na dwóch różnych poziomach, nie pasujące do siebie informacje. Brak spójności zachodzi zazwyczaj między przekazem słownym a uczuciowym. Dziecko wciągnięte w świat problemów ludzi dorosłych, podejmuje próby dania „nauczki” rodzicom. Nauczka ma charakter nadzwyczajnego zachowania, które nie może pozostać niezauważone. Dziecko czuje się zdradzone, bezradne i opuszczone, a jedyną możliwością paradoksalnego zwycięstwa jest wybuch psychozy.

Nie ma dwóch takich samych przypadków schizofrenii. Istnieją różne natężenia procesów – od lekkich, do bardzo ciężkich. Czasami ktoś może nigdy nie wiedzieć, że ma chorobę , nigdy nie trafia do lekarza, bo nie ma aż tak ciężkich objawów.

Na co zwrócić szczególną uwagę ?

Gdy ktoś wycofuje się emocjonalnie, przejawia zubożony kontakt, apatia, pasywno-apatyczne wycofanie społeczne, pojawia się utrata spontaniczności i płynności konwersacji, zaburzenia myślenia, rozkojarzenie myślenia, nadmierna podejrzliwość, odhamowanie seksualne, nieprzyzwoite dowcipy, przekora, pustka uczuciowa, pobudzenie/spowolnienie napędu, wrogość i zachowania agresywne, „udziwnione zachowanie” , nadmierna skłonność do fantazjowania, uważa, że ktoś nasyła na niego myśli, albo wyciąga myśli z głowy.

Triada Objawów Osiowych – służy rozpoznaniu schizorenii

• zaburzenia komunikacji i przetwarzania informacji (autyzm),
• zaburzenia życia uczuciowego, afektu,
• rozszczepienie osobowości (ambiwalencja-pozytywne i negatywne nastawienie do obiektu, ambisentencja-sprzeczne stwierdzenia, ambitendencja-sprzeczność dążeń)

Typy schizofrenii:

• zespół paranoidalny,
• katatoniczny,
• hebefreniczny,
• prosty,
• dziecięcy (Childhood Disintegrative Disorder)

Poprawa zdrowia psychicznego dokonuje się znacznie wolniej niż na przykład leczenie zapalenia płuc czy choroby wrzodowej żołądka. Pierwsza faza leczenia to opanowanie objawów o największym nasileniu. Może odbywać się w szpitalu lub w domu (jeśli objawy nie są bardzo nasilone). Na tym jednak leczenie się nie kończy. Następnym etapem jest utrwalenie poprawy, aby stan remisji trwał jak najdłużej. Jest to czas, w którym warto skonsultować się z psychologiem. Aby były najlepsze efekty leczenia należy farmakoterapię uzupełniać psychoterapią.

Schizo– rozszczepiam, rozłupuję, rozdzieram

Phren – umysł, wola, przepona, serce.