Stres – przyjaciel czy wróg?

W ostatnim czasie stres został ogłoszony największym wrogiem zdrowia. Jednak najnowsze badania sugerują, że stres może nam szkodzić tylko wtedy, gdy sami w tę szkodliwość wierzymy.

Według Pani psycholog z Uniwersytetu Stanford, Kelly McGonigal, badania dowodzą, że stres może nas wzmacniać, sprawiać, że będziemy mądrzejsi i silniejsi pod warunkiem, że zmienimy nasz sposób jego postrzegania. Już sama zmiana sposobu myślenia o stresie jest bardzo ważna, nawet ważniejsza niż redukcja stresu.

Badania dotyczące stresu i jego szkodliwości, prowadzone przez inną Panią psycholog, Alie Crum, pokazują, że myślenie o stresie jako rzeczy pomocnej, a nie szkodliwej jest powiązane z lepszym zdrowiem, emocjonalnym dobrym samopoczuciem i produktywnością w pracy – nawet w ciągu dużego i długiego nasilenia stresu.

Przekonania chroniące nas przed szkodliwością stresu

Wierzenia dotyczące stresu, które pomogą nam najbardziej to:

– uznać odpowiedź ciała na stres za pomocną,
– uznać, że jesteśmy w stanie poradzić sobie ze stresem, a nawet uczyć się i rozwijać w stresowych sytuacjach,
– zdać sobie sprawę, że ze stresem musi sobie radzić każdy, nie jest to coś, co przydarza się tylko nam.

Badania dowodzą, że możliwa jest zmiana sposobu myślenia o stresie, nawet jeśli zwykliśmy uznawać stres za szkodliwy. Przykładowo, gdy czujemy, że nasze serce wali z nerwów, możemy pomyśleć o tym, że nasze ciało próbuje dać nam energię, której potrzebujemy, aby sprostać wyzwaniu. Co więcej, zmiana naszych przekonań, może pomóc nam poszerzać nasze myślenie w obliczu codziennego stresu, tak samo tego chronicznego czy nawet traumatycznego.

Kiedy stres jest zły?

Jest powód, dla którego stres ma tak złą reputację; częścią niego są dowody, że chroniczny czy traumatyczny stres powoduje wzrost ryzyka wielu chorób, depresji czy nawet przyczynia się do wyższej śmiertelności. Patrząc na stres jako na coś, co mobilizuje nas do rozwoju nie zaprzeczamy faktom, lecz czujemy się mniej obarczeni tym, że życie jest stresujące. Psycholodzy dowiedli, że zdolność do zmiany podejścia do stresu wymaga wysokiej tolerancji niepewności. Musimy być w stanie rozumieć, że dwa różne podejścia mogą być prawdziwe w tym samym czasie. Prawdą jest, że przechodzenie przez stresowe wydarzenia może spowodować chorobę, ale też prawdą jest, że to samo stresujące wydarzenie może nas wzmocnić.

Co powinniśmy zrobić, stając w obliczu stresującej sytuacji?

Stres najprawdopodobniej jest szkodliwy, gdy spełnione są następujące warunki: coś dzieje się przeciwko naszej woli, poza naszą kontrolą lub jest całkowicie pozbawione znaczenia i sensu. Jeśli możemy zmienić któryś z tych warunków, to możemy tym sposobem zredukować szkodliwy skutek stresu.

Wskazówki, jak radzić sobie ze stresem

Jedna prosta wskazówka, która pomaga zmierzyć się ze stresem i znaleźć w nim pozytywy, to spojrzenie na niego jako na okazję do rozwoju. Zdolność do uczenia się ze stresowych sytuacji jest oparta na podstawowej biologicznej odpowiedzi na stres. Przez wiele godzin po stresowej odpowiedzi, mózg przeprogramowuje się tak, aby pamiętać i uczyć się z tego doświadczenia. Odpowiedź na stres zostawia ślad w mózgu po to, aby w przyszłości poradzić sobie z podobną sytuacją. Przeżywając stresowe doświadczenia dajemy swojemu ciału i swojej głowie coś, co można nazwać “szczepionką” na przyszłość.