Rezonans magnetyczny nadgarstka - jak przebiega, jak się przygotować

Rezonans magnetyczny nadgarstka bywa niekiedy jedynym badaniem tego obszaru, które pozwala postawić właściwą diagnozę – a więc też dobrać odpowiednie leczenie.

Nadgarstek to złożona struktura anatomiczna, w obrębie której znajdują się drobne kości, a także otaczające je więzadła, ścięgna czy chrząstki. Przebiegają przezeń też liczne naczynia krwionośne i nerwy. Misterna konstrukcja tego stawu z jednej strony pozwala wykonywać skomplikowane ruchy palcami i dłońmi, bardzo precyzyjnie chwytać rozmaite przedmioty tudzież posługiwać się narzędziami – ale z drugiej czyni go podatnym na urazy i schorzenia. Ewentualne problemy z nadgarstkiem potrafią zaś mocno utrudnić codzienne funkcjonowanie. Czasem zdiagnozować je można tylko dzięki badaniu metodą rezonansu magnetycznego, któremu poświęcony jest niniejszy artykuł.

Z tekstu dowiesz się m. in.:

• jakie problemy z nadgarstkiem występują najczęściej – i jak się je diagnozuje,
• kiedy i dlaczego wykonuje się rezonans magnetyczny nadgarstka – a kiedy nie można tego zrobić,
• gdzie można zrobić rezonans nadgarstka – i ile to kosztuje,
• jak się przygotować do MRI nadgarstka,
• czy rezonans magnetyczny nadgarstka jest bezpieczny dla zdrowia,
• na czym polega MRI nadgarstka z kontrastem,
• czy rezonans nadgarstka jest nieprzyjemny,
• kiedy można odebrać wyniki MRI nadgarstka.

Wspomniana zdolność do sprawnego manewrowania dłońmi nie tylko jest możliwa dzięki zdrowym nadgarstkom, ale też niestety potrafi stać się dla nich przekleństwem, jeżeli pewne ruchy powtarzane są z wyjątkowo dużą częstotliwością, np. w związku z wykonywanym zawodem. Prowadzi to bowiem zwykle do różnego rodzaju przeciążeń lub zwyrodnień.

Zespół de Quervaina

Przykładem mogą być fryzjerzy, rzeźnicy, mechanicy samochodowi czy część muzyków, a także przedstawiciele innych profesji wymagających regularnego odwodzenia i prostowania kciuka, których nierzadko dosięga zapalenie ścięgien tego palca, zwane zespołem de Quervaina. Objawy to nasilający się przy ruchu dłoni i chwytaniu przedmiotów ból u podstawy kciuka i z boku nadgarstka, a także obrzęk lub uczucie ciepła w obrębie tego ostatniego.

Zespół cieśni nadgarstka

Innym, bodaj jeszcze powszechniejszym schorzeniem, które go dotyka, jest zespół cieśni nadgarstka. Ta przypadłość z kolei objawia się osłabieniem siły lub czucia dłoni bądź samych palców (szczególnie kciuka, wskazującego i środkowego), ich drętwieniem, mrowieniem, cierpnięciem, kłuciem czy bólem – promieniującym czasami przez przedramię i ramię aż do barku oraz utrudniającym np. zaciśnięcie pięści lub wykonywanie czynności wymagających precyzji.

Dolegliwości nasilają się nie tylko przy poruszaniu nadgarstkiem, ale również nocą, co często przeszkadza w spaniu. Ich przyczyną jest natomiast ucisk na biegnące wewnątrz nadgarstka nerwy, wywołany obrzękiem przeciążonych okolicznych ścięgien. Do przeciążeń dochodzi zaś przede wszystkim wskutek długotrwałego utrzymywania nadgarstków w jednej pozycji i jednoczesnego manewrowania dłońmi. Na zespół cieśni nadgarstka cierpią więc głównie osoby pracujące przy komputerze (zwłaszcza bez odpowiedniego podparcia rąk) czy taśmie produkcyjnej i niektórzy muzycy. Dodatkowe czynniki ryzyka to ciąża, alkoholizm, otyłość, cukrzyca, schorzenia nerek, a także choroby zapalne czy zwyrodnieniowe stawów, które same w sobie mogą odpowiadać za ból lub sztywnienie nadgarstków, palców i dłoni.

Inne schorzenia nadgarstka

Problemami dotykającymi ów obszar bywają ponadto m. in.:

• zmiany pourazowe – np. zwichnięcie czy skręcenie nadgarstka, złamanie lub przemieszczenie kości, uszkodzenia więzadeł i ścięgien;
• zmiany nowotworowe;
• tzw. łokieć tenisisty – czyli fachowo zapalenie nadkłykcia bocznego kości ramiennej. Cierpią nań nie tylko tenisiści, ale też mechanicy, pracownicy biurowi i inne osoby wykonujące powtarzalne ruchy rękami. Pomimo potocznego określenia objawia się też niekiedy bolesnością nadgarstka przy próbie zaciśnięcia palców;
• zespół kanału łokciowego (inaczej: kanału Guyona) – ta przypadłość z łokciem w nazwie z kolei manifestuje się drętwieniem opuszek palców małego i serdecznego, a z czasem też ich przykurczem, wynika zaś z ucisku nerwu łokciowego na wysokości nadgarstka przez twory takie jak ganglion, tłuszczak czy tętniak.

Co ciekawe, czasem dolegliwości obserwowane w obrębie nadgarstków i dłoni mają swe źródło zupełnie gdzie indziej. Biegnące między palcami a rdzeniem kręgowym nerwy mogą być uciskane chociażby już w odcinku szyjnym kręgosłupa, np. w związku z nieprawidłową postawą ciała (pochylanie głowy przy pracy czy nad ekranem telefonu).

Przeczytaj: Ból nadgarstka – przyczyny, objawy, badania obrazowe

Diagnostyka schorzeń nadgarstka

Aby wdrożyć odpowiednie leczenie, trzeba więc przede wszystkim poprawnie zdiagnozować problem. Podstawą jest tu szczegółowy wywiad z pacjentem oraz badanie fizykalne, polegające m. in. na ocenie ruchomości i stabilności stawu, nasłuchiwaniu trzeszczeń czy poszukiwaniu obrzęków bądź krwiaków. Umiejętne uciskanie okolic nadgarstka czy ustawianie dłoni osoby badanej w odpowiednich pozycjach pomaga zaś precyzyjnie zlokalizować miejsce, w którym ból jest największy. Jeśli występuje on symetrycznie w obu rękach, nie ma wyraźnej przyczyny, nasila się rano, a w dodatku towarzyszy mu ogólne osłabienie lub uczucie rozbicia, sugerować to może choćby łuszczycowe bądź reumatoidalne zapalenie stawów (RZS).

Czasem jednak klasyczne badanie lekarskie to za mało i do postawienia diagnozy konieczne jest wykonanie jeszcze badań obrazowych. Przy podejrzeniu dolegliwości ze strony układu kostnego to najczęściej rentgen nadgarstka, jeśli natomiast specjalista upatruje źródła problemu raczej po stronie tkanek miękkich (np. więzadeł), zleci USG nadgarstka i dłoni. W skomplikowanych przypadkach niestety to wciąż może nie wystarczyć. Nie wolno wszak zapomnieć, o jak złożonej strukturze mówimy. Na szczęście istnieją bardziej zaawansowane procedury medyczne, takie jak tomografia komputerowa nadgarstka i rezonans magnetyczny, zwany też skrótowo RM albo MRI (od angielskich słów „Magnetic Resonance Imaging” oznaczających obrazowanie tą metodą).

Na marginesie: w diagnostyce chorób nadgarstka przydatne bywają ponadto badania takie jak elektromiografia (EMG), przedstawiająca mięśnie i nerwy obwodowe w działaniu, tzw. scyntygrafia kości, przydatna w przypadku nietypowych złamań, czy analiza próbki krwi w kierunku chorób ogólnoustrojowych (jak RZS).

Wskazania do rezonansu nadgarstka

Rezonans magnetyczny zasługuje na szczególną uwagę z co najmniej kilku powodów. Po pierwsze, promienie rentgenowskie, wykorzystywane w RTG oraz tomografii, pozwalają zobaczyć głównie kości, w których z kolei nie rozchodzą się stosowane w USG fale ultradźwiękowe. W rezonansie uwidaczniają się zaś jednocześnie i tkanki miękkie, i kości, wraz z ich unaczynieniem – i to w wielu różnych płaszczyznach. Co więcej, uzyskany obraz cechuje się bardzo wysokim stopniem dokładności, dlatego MRI nadgarstka bywa rozstrzygające, jeśli na podstawie wyników innych badań obrazowych nie udało się rozwiać ewentualnych wątpliwości.

Bardzo istotny jest też fakt, że w rezonansie używa się zasadniczo obojętnych dla zdrowia fal radiowych i pola magnetycznego, a nie szkodliwego promieniowania. W przeciwieństwie do RTG oraz tomografii badanie to można bezpiecznie wykonywać – i powtarzać z praktycznie dowolną częstotliwością – nawet u małych dzieci, osób w podeszłym wieku, a także kobiet w ciąży*.

*Uwaga: choć nie wykazano szkodliwego wpływu pola magnetycznego na płód rozwijający się w łonie matki, to na wszelki wypadek unika się przeprowadzania MRI w pierwszym trymestrze.

Ile kosztuje rezonans magnetyczny nadgarstka – i gdzie go zrobić

Dlaczego więc rezonans nadgarstka nie jest podstawową procedurą zlecaną przy urazach i schorzeniach tego obszaru? Czynniki, które o tym decydują, to przede wszystkim stosunkowo długi czas badania (ok. pół godziny w porównaniu z zaledwie paroma minutami tomografii czy wręcz sekundami zwykłego prześwietlenia), jego niższa dostępność i zarazem wyższy koszt. Listę ośrodków diagnostycznych dysponujących odpowiednim sprzętem znajdziesz pod adresem: Rezonans Nadgarstka. Za pośrednictwem strony można też umówić się na badanie w wybranej miejscowości, porównawszy uprzednio ceny, które w zależności od placówki wahają się od ok. 300 zł do mniej więcej 800 zł.

Uwaga: podanie tzw. kontrastu (p. niżej), podnosi koszt rezonansu o średnio 200 zł.

Czekasz na badanie w ramach NFZ?
Zobacz, gdzie można zrobić je szybciej! Porównaj ceny placówek w Twojej okolicy i poznaj opinie pacjentów. Przekonaj się, ile to tak naprawdę kosztuje.
Sprawdź terminy: Rezonans Nadgarstka
Nie trać zdrowia na kolejki!
Im szybciej wdrożone leczenie, tym większe szanse na sukces!

Przeciwwskazania do MRI nadgarstka

Czasem trzeba posiłkować się innymi niż rezonans badaniami także dlatego, że niektórzy pacjenci po prostu nie mogą się mu poddać. Chodzi konkretnie o osoby, w których ciele znajdują się takie obiekty jak:

• neurostymulator,
• rozrusznik serca,
• implant ślimakowy,
• pompa insulinowa,
• stenty lub klipsy naczyniowe, sztuczne zastawki,
• wewnątrzmaciczna wkładka antykoncepcyjna,
• implanty stomatologiczne, niektóre rodzaje wypełnień,
• implanty ortopedyczne – np. endoprotezy, śruby, płytki, stabilizatory,
• śrut, odłamki pocisków, opiłki żelaza.

Przeciwwskazaniem bywa także makijaż permanentny lub tatuaże wykonane przy użyciu metalicznych barwników. Wytwarzane w trakcie MRI pole magnetyczne może bowiem sprawić, że metalowe elementy zaczną się przemieszczać lub rozgrzewać, prowadząc do uszkodzenia okolicznych tkanek. Jest także w stanie rozregulować pracę wszczepianych na stałe do organizmu elektronicznych urządzeń.

Przygotowanie do rezonansu nadgarstka

Zmieniające położenie pod wpływem pola magnetycznego przedmioty takie jak telefon, klucze, okulary, biżuteria czy zegarek mogłyby stwarzać zagrożenie nie tylko dla osoby badanej, ale również dla znajdującego się w pomieszczeniu sprzętu, dlatego należy pozostawić je przed wejściem do pracowni rezonansu. Lepiej też nie mieć przy sobie podatnych na rozmagnesowanie kart płatniczych.

Drobiny metali, które często wchodzą w skład kosmetyków do makijażu, lakierów do włosów czy balsamów rozświetlających, przemieszczając się, zaburzałyby natomiast uzyskiwany w drodze badania obraz – odradza się więc stosowanie tego rodzaju specyfików. Strój pacjenta powinien być zaś pozbawiony wykonanych z metalu guzików, suwaków, sprzączek, fiszbin czy haftek biustonosza oraz cekinów i metalicznych nadruków. Dobrze, by ubranie było zarazem wygodne i przewiewne, bo podczas MRI robi się dosyć ciepło (temperatura powietrza w pomieszczeniu wzrasta do przeszło 25 st. C), a w dodatku trzeba pozostawać w bezruchu, bo inaczej rzeczony obraz również ulegnie zamazaniu.

Niezbędne dokumenty

Łatwiej będzie go interpretować w porównaniu z wynikami poprzednich badań obrazowych, których wyniki w związku z tym warto zabrać ze sobą na MRI nadgarstka. Pacjenci ze wszczepionymi implantami muszą dostarczyć też kompletną dokumentację medyczną dotyczącą tychże implantów. Wiele z nich bowiem obecnie produkuje się w taki sposób, by ich obecność nie stanowiła przeciwwskazania do rezonansu magnetycznego – radiolog, który go przeprowadza, nie może mieć jednak w tej kwestii żadnych wątpliwości.

Warto wiedzieć: rezonans nadgarstka jest procedurą tak bezpieczną, że prywatnie wykonuje się go bez skierowania.

Rezonans magnetyczny nadgarstka z kontrastem

Czasami, w celu poprawienia widoczności obrazowanych struktur, osobom badanym metodą rezonansu magnetycznego podaje się specjalną substancję zwaną potocznie kontrastem. Środki kontrastowe – inaczej: cieniujące – aplikowane są zwykle dożylnie, przez założony na początku badania wenflon, w przypadku MRI nadgarstka jednak możliwe jest też ich wstrzyknięcie bezpośrednio do stawu przez lekarza ortopedę (to wówczas tzw. rezonans artrografia nadgarstka).

Kontrast opuszcza organizm wraz z moczem, do którego trafia przez nerki. Przygotowanie do badania z użyciem środka cieniującego wymaga więc sprawdzenia, czy te ostatnie działają prawidłowo. Sprawdza się to zaś, mierząc stężenie kreatyniny we krwi – najlepiej w ciągu tygodnia przed badaniem. Na sam rezonans z kontrastem należy stawić się na czczo, tj. kilka godzin po spożyciu ostatniego posiłku. Szczegółowych instrukcji w tej sprawie powinien udzielić personel placówki, w której ma odbyć się MRI, lub lekarz zlecający.

Podanie kontrastu wymaga już bowiem skierowania, a także zgody pacjenta, jako że obarczone jest pewnym ryzykiem powikłań. Może dojść choćby do bardzo rzadkiej, lecz groźnej reakcji alergicznej. Z tego względu po zakończeniu badania pacjent powinien jeszcze przez pewien czas pozostać na terenie danego centrum diagnostycznego, aby obecni na miejscu fachowcy byli w stanie podjąć natychmiastową interwencję, gdyby zaszła taka konieczność. W kolejnych dniach warto przyjmować zwiększone ilości płynów, aby szybciej wypłukać substancję cieniującą, a matki karmiące powinny w tym czasie jeszcze odciągać i wylewać pokarm.

Przeczytaj również: Badania laboratoryjne przed podaniem kontrastu

Przebieg rezonansu nadgarstka

O rezonansie bez kontrastu można natomiast niemal od razu „zapomnieć”, tuż po nim wracając do codziennych czynności. Sama procedura przebiega też zupełnie bezboleśnie. Ewentualny dyskomfort bywa związany z czynnikami takimi jak:

• wspomniany wzrost temperatury w pomieszczeniu;
• hałas wytwarzany przez aparaturę – da się go częściowo wytłumić, wkładając do uszu zatyczki lub słuchawki;
• konieczność pozostawania przez cały czas nieruchomo, najczęściej na brzuchu, z twarzą skierowaną w dół i badaną ręką ułożoną nad głową – co może być szczególnie trudne dla osób cierpiących np. na chorobę Parkinsona czy tiki nerwowe (które zresztą niekiedy wręcz wykluczają możliwość przeprowadzenia badania);
• konieczność znalezienia się w oświetlonym i wentylowanym, ale jednak dość wąskim tunelu maszyny do rezonansu – pacjenci z klaustrofobią (lęk przed ograniczonymi przestrzeniami) powinni poinformować o tej przypadłości, w ich przypadku bowiem przydatne bywa wcześniejsze podanie środków uspokajających.

W trakcie MRI do rzeczonego tunelu automatycznie wsuwa się specjalny stół z leżącym na nim pacjentem. Radiolog nadzorujący przebieg procedury przebywa w oddzielnym pomieszczeniu, ale pozostaje w kontakcie z osobą badaną przez interkom, czyli zestaw głośników i mikrofonów. Po badaniu sporządza zaś fachowy opis uzyskanych obrazów, których liczba potrafi iść w setki. Dlatego też wyniki rezonansu nadgarstka – zapisane najczęściej na płycie DVD – są gotowe do odbioru zwykle dopiero po kilku dniach.

Badanie w Twojej okolicy już jutro? To możliwe!
Porównaj ceny i opinie. Znajdź najlepszą dla siebie ofertę i zarezerwuj termin.
Pokaż: Rezonans Nadgarstka
Uzyskaj diagnozę i rozpocznij leczenie jak najszybciej!