Rezonans magnetyczny stawu skokowego - jak przebiega, jak się przygotować

Rezonans magnetyczny to obecnie najbardziej dokładne, a przy tym bezpieczne i bezbolesne badanie stawu skokowego. Poznaj najważniejsze informacje na jego temat.

Staw skokowy to struktura pozwalająca człowiekowi m. in. chodzić, skakać, biegać, wspinać się na palce czy utrzymywać równowagę podczas stania. Jest to też niestety zarazem jedna z najbardziej narażonych na kontuzje części ciała. Na szczęście istnieje wiele sposobów radzenia sobie z problemami w tym obszarze. Aby jednak dobrać najskuteczniejszą metodę terapii, trzeba najpierw precyzyjnie wskazać przyczynę dolegliwości. W tym celu warto zaś zbadać staw skokowy metodą rezonansu magnetycznego.

Przeczytaj nasz artykuł i poznaj kluczowe informacje na ten temat. Z tekstu dowiesz się
m. in.:

• jak zbudowany jest staw skokowy,
• jak diagnozuje się problemy w obrębie stawu skokowego – i dlaczego rezonans magnetyczny jest jednym z najlepszych do tego narzędzi,
• kiedy wykonuje się rezonans magnetyczny stawu skokowego – a kiedy nie można tego zrobić,
• czy rezonans stawu skokowego jest bezpieczny dla zdrowia,
• na czym polegają przygotowania do rezonansu stawu skokowego,
• jak przebiega rezonans magnetyczny stawu skokowego – i czy jest nieprzyjemny,
• jakie problemy dotykają najczęściej staw skokowy,
• ile kosztuje rezonans magnetyczny stawu skokowego – i gdzie można go zrobić.

Budowa stawu skokowego

Aby lepiej zrozumieć znaczenie rezonansu magnetycznego dla diagnostyki problemów dotykających staw skokowy, należy zdawać sobie sprawę, jak zbudowany jest ten właśnie element ludzkiego ciała. Otóż składają się na niego staw skokowy górny (inaczej: skokowo-goleniowy) i dolny, podzielony jeszcze więzadłem na staw skokowy przedni (skokowo-piętowo-łódkowy) oraz tylni (skokowo-piętowy).

W części górnej spotykają się końce kości piszczelowej, strzałkowej i skokowej, która wraz kością piętową i kością łódkowatą współtworzy jednocześnie część dolną stawu skokowego. Struktury te otoczone są torebkami stawowymi, wypełnionymi mazią chroniącą powierzchnie kości i obecne pomiędzy nimi chrząstki przed ścieraniem się o siebie wzajemnie podczas ruchu. Całą konstrukcję wspierają zaś więzadła: cztery w części górnej i aż osiem w części dolnej (trzy z przodu i pięć z tyłu). Nie wolno też zapomnieć o oplatających wszystko nerwach i naczyniach krwionośnych, a także o znajdujących się w okolicy mięśniach i łączących je z kośćmi ścięgnach – w tym o największym ścięgnie całego organizmu, czyli o ścięgnie Achillesa biegnącym od łydki do pięty.

Diagnostyka schorzeń stawu skokowego

Jak więc widać, staw skokowy to dość skomplikowana konstrukcja, w której mogą się „zepsuć” bardzo różne elementy. Wskazanie, który dokładnie z nich odpowiada za pojawiające się dolegliwości, byłoby niestety o tyle trudne, że objawy takie jak ból, obrzęk czy ograniczenie ruchomości potrafią towarzyszyć wielu schorzeniom wymagającym odmiennych sposobów leczenia.

Byłoby – gdyby nie badania obrazowe, jakimi dysponuje współczesna medycyna. Jeśli na podstawie wstępnych oględzin bolącego miejsca i wywiadu z pacjentem lekarz przypuszcza, że problem leży po stronie tkanek miękkich (czyli np. więzadeł lub ścięgien), może skierować daną osobę na USG stawu skokowego. Z kolei jeśli podejrzenia padają raczej na układ kostny, lepszym wyborem będzie rentgen. Są to procedury szybkie, proste, tanie i szeroko dostępne, dlatego też właśnie je wykonuje się jako pierwsze. Mają one jednak istotne ograniczenia. Choć często wystarczają do postawienia właściwej diagnozy, to niekiedy okazują się zbyt mało dokładne. Prześwietlenie rentgenowskie da się uzupełnić o wiele bardziej precyzyjną tomografią komputerową stawu skokowego, ale nawet ona nie pozwoli zobaczyć zbyt dobrze tego, co widać w USG.

Rezonans magnetyczny stawu skokowego

Na szczęście jest jeszcze rezonans magnetyczny (zwany skrótowo RM albo MRI, od angielskich słów „Magnetic Resonance Imaging” oznaczających obrazowanie tą metodą). Uwidaczniają się w nim wszystkie wymienione wyżej struktury – zarówno kości, jak i tkanki miękkie – przy czym ich dwu- lub nawet trójwymiarowa rekonstrukcja jest nieporównanie wyraźniejsza i bogatsza w szczegóły, niż ma to miejsce w przypadku ultrasonografii czy badań wykorzystujących promieniowanie rentgenowskie.

To ostatnie w rezonansie zastąpione zostaje znacznie bezpieczniejszymi, bo obojętnymi dla zdrowia falami radiowymi i silnym polem magnetycznym (więcej o tym, jak uzyskuje się dzięki nim obrazy z wnętrza ciała, pisaliśmy w artykule „Rezonans magnetyczny – na czym polega badanie”). Z tego względu MRI stawu skokowego można powtarzać z praktycznie dowolną częstotliwością i poddawać mu nawet ciężarne – choć na wszelki wypadek unika się stosowania tej procedury w I trymestrze ciąży.

Czekasz na badanie w ramach NFZ?
Zobacz, gdzie można zrobić je szybciej! Porównaj ceny placówek w Twojej okolicy i poznaj opinie pacjentów. Przekonaj się, ile to tak naprawdę kosztuje.
Sprawdź terminy: Rezonans stawu skokowego
Nie trać zdrowia na kolejki!
Im szybciej wdrożone leczenie, tym większe szanse na sukces!

Przeciwwskazania do rezonansu stawu skokowego

O wiele poważniejszym przeciwwskazaniem jest obecność w ciele elektronicznych urządzeń i obiektów metalowych. Pod wpływem pola magnetycznego te pierwsze mogłyby bowiem przestać działać poprawnie, a te drugie – zacząć się przemieszczać i nagrzewać, prowadząc do uszkodzenia okolicznych tkanek. Przeprowadzenie rezonansu może więc być niezalecane, jeśli w organizmie pacjenta znajdują się przedmioty takie jak:

• rozrusznik serca,
• implant ślimakowy,
• neurostymulator,
• pompa insulinowa,
• sztuczne zastawki,
• implanty ortopedyczne – śruby, stabilizatory, płytki, endoprotezy itp.,
• implanty stomatologiczne i niektóre rodzaje wypełnień,
• antykoncepcyjna wkładka wewnątrzmaciczna,
• śrut, odłamki pocisków,
• opiłki żelaza (bywają obecne np. w oczach osób zawodowo zajmujących się obróbką metali).

Uwaga: problematyczny może okazać się także tatuaż lub makijaż permanentny wykonany przy użyciu barwników zawierających metaliczne drobiny.

Jak się przygotować do rezonansu stawu skokowego

Trzeba jednak wiedzieć, że celowo umieszczane w organizmie człowieka obiekty współcześnie często wykonuje się z takich materiałów, aby nie stanowiły one przeszkody do wykonania rezonansu magnetycznego. Nadzorująca przebieg procedury osoba musi natomiast mieć co do tego pewność, dlatego zawsze należy przedstawić jej dokumentację na temat implantu. Dobrze też zabrać ze sobą wyniki poprzednich badań obrazowych, np. USG czy RTG stawu skokowego, o ile były robione. Ułatwi to interpretację wyników bieżącego badania.

Pacjent powinien ponadto przygotować się do rezonansu, wkładając odpowiedni strój. Warto, by był on przewiewny i luźny, bo podczas skanu ciała robi się dosyć ciepło. Ubranie nie może zawierać metalowych elementów, takich jak guziki, suwaki lub sprzączki, a także fiszbiny i haftki biustonosza oraz cekiny czy nawet metaliczne nadruki. Zgodnie z tym, co napisaliśmy wcześniej, mogłyby one zacząć się przesuwać, zaburzając widoczność tkanek. Z podobnego powodu trzeba zrezygnować z użycia balsamów rozświetlających (zawierają one zwykle metaliczne drobiny), a przed wejściem do pracowni rezonansu zostawić biżuterię, zegarek, klucze i inne metalowe przedmioty, jak również karty płatnicze, które mogłyby ulec rozmagnesowaniu.

Uwaga: w przypadku badania stawu skokowego zdarza się to rzadko, ale jeśli pacjentowi miałby zostać podany tzw. kontrast, czyli substancja zwiększająca wyrazistość obrazowanych struktur, to niezbędne staną się dodatkowe przygotowania, obejmujące m. in. zmierzenie poziomu kreatyniny we krwi oraz spożycie ostatniego posiłku nie później niż 6-8 godzin przed rezonansem. Szczegółowych instrukcji udzieli lekarz kierujący.

Rezonans magnetyczny stawu skokowego – przebieg badania

Maszyna do rezonansu magnetycznego przypomina ogromny okrąg ze znajdującym się pośrodku stosunkowo niewielkim otworem. Do owego otworu automatycznie wsuwa się specjalny stół, na którym leży pacjent. Jeśli cierpi on na klaustrofobię, czyli lęk przed zamkniętymi przestrzeniami, przed badaniem można podać mu środki uspokajające. Akurat podczas rezonansu stawu skokowego zwykle nie jest to jednak konieczne, bo w maszynie znajduje się wówczas przede wszystkim noga, a nie głowa osoby badanej (na wszelki wypadek osoba ta może zaś dodatkowo zamknąć oczy).

Cała procedura trwa około pół godziny i przebiega bezboleśnie. Ewentualny dyskomfort, odczuwany przez niektórych pacjentów, wynikać może z:

• konieczności pozostawania w bezruchu,
• wzrostu temperatury powietrza w pomieszczeniu do ponad 25 st. C,
• podania środków kontrastowych – o ile ma ono miejsce,
• głośnych dźwięków, jakie towarzyszą pracy aparatury.

Hałas redukuje się zwykle poprzez włożenie do uszu zatyczek lub słuchawek, przez które przebywający w sąsiednim pomieszczeniu radiolog pozostaje w kontakcie z osobą badaną.

Po zakończeniu rezonansu pacjent może praktycznie natychmiast podjąć codzienne czynności. Na wyniki musi poczekać jednak mniej więcej tydzień. O ile bowiem cyfrowa rekonstrukcja stawu skokowego jest gotowa właściwie od ręki, o tyle wymaga ona sporządzenia specjalistycznego opisu, co zajmuje trochę czasu. Trójwymiarowe modele i zdjęcia wraz z rzeczonym opisem rejestrowane są najczęściej na płycie CD/DVD lub innym nośniku pamięci.

Co można zobaczyć dzięki rezonansowi stawu skokowego

Uwidaczniają się zaś na nich m. in.:

• zmiany zapalne,
• guzy łagodne i złośliwe,
• obrzęki kości,
• obecność płynu w jamie stawu,
• złamania (również te z przemieszczeniem kości),
• uszkodzenia więzadeł i chrząstek stawowych,
• wady wrodzone i rozwojowe,
• tzw. jałowa (inaczej: aseptyczna, czyli powstała nie w związku z infekcją) martwica kości.

Wskazania do rezonansu stawu skokowego

Rezonans magnetyczny stawu skokowego wykonuje się przy podejrzeniu powyższych nieprawidłowości, jak również po prostu po urazach i kontuzjach tej okolicy. Badanie jest niezwykle pomocne nie tylko w diagnozowaniu, ale też planowaniu i kontroli postępów leczenia schorzeń takich jak:

• zespół kanału stępu – ucisk połączeń nerwowych objawiający się pieczeniem, mrowieniem lub bólem rozchodzącym się od kostki w kierunku pięty, palców czy goleni, spontanicznie bądź podczas wysiłku;
• zespół zatoki stępu – może się objawiać kłującym, piekącym lub narastającym bólem w górnej części stopy, a także jej porannym sztywnieniem;
• choroby ścięgna Achillesa – np. jego przewlekłe zapalenie czy częściowe lub całkowite zerwanie;
  choroby zwyrodnieniowe;
• zwichnięcie, skręcenie lub niestabilność stawu skokowego – najczęściej dotykają sportowców, mogą też jednak być skutkiem poślizgnięcia się bądź upadku, zwłaszcza w nieodpowiednim obuwiu (np. na obcasie).

Badanie pomaga ponadto chirurgom lepiej przygotowywać się do operacji w obrębie stawu skokowego, jak również monitorować później skuteczność zabiegu.

Badanie w Twojej okolicy już jutro? To możliwe!
Porównaj ceny i opinie. Znajdź najlepszą dla siebie ofertę i zarezerwuj termin.
Pokaż: Rezonans stawu skokowego
Uzyskaj diagnozę i rozpocznij leczenie jak najszybciej!

Gdzie zrobić rezonans stawu skokowego – i ile to kosztuje

Ponieważ w przeciwieństwie do technik wykorzystujących promieniowanie rentgenowskie rezonans magnetyczny jest zasadniczo całkowicie niegroźny dla zdrowia, prywatnie można go zrobić nawet bez skierowania (jest ono wymagane tylko wówczas, gdy ma być podany kontrast). Można by więc zadać sobie pytanie, dlaczego w pierwszej kolejności najczęściej zleca się raczej USG albo RTG stawu skokowego, skoro rezonans jest tak bezpieczny, a przy tym bardziej dokładny?

Przyczyna jest dość prozaiczna: otóż badanie to jest też znacznie droższe, a sprzętem do jego wykonania dysponuje stosunkowo niewielka liczba ośrodków diagnostycznych. Ich listę znajdziesz pod adresem rezonans stawu skokowego. Na stronie można też od razu zarezerwować dogodny termin w wybranej miejscowości, porównawszy uprzednio ceny, które zależnie od placówki wahają się od niecałych 500 zł do przeszło 1000 zł (przy czym podanie kontrastu potrafi podnieść koszt procedury o dodatkowe 200 zł).