Anemia - informacje, specjaliści, pytania i odpowiedzi

  łac.  anemia

  Niedokrwistość wywoływana jest przez spadek liczby erytrocytów oraz hemoglobiny we krwi. Istnieje wiele rodzajów niedokrwistości, są one podzielone na trzy główne grupy: niedokrwistość pokrwotoczna, niedokrwistość będącą skutkiem ograniczenia produkowania czerwonych krwinek i nieprawidłowości w wytwarzaniu hemoglobiny oraz niedokrwistość wywołana mniejszym czasem żywotności czerwonych krwinek.  Według statystyk największe zagrożenie niedokrwistością pojawia się u osób chorujących na cukrzycę, przewlekłą niewydolność nerek, choroby nowotworowe, artretyzm, choroby serca, czy choroby jelit oraz u osób zarażonych wirusem HIV.
 

• Pokrwotoczna – może mieć postać ostrą lub przewlekłą, jej bezpośrednią przyczyną jest znacząca utrata krwi a objawami: bladość skóry, utraty przytomności, tachykardia, bóle zamostkowe i niskie ciśnienie krwi.
• Niedokrwistość spowodowana upośledzeniem wytwarzania  erytrocytów
  • w wyniku niedoborów żelaza, miedzi, kwasu foliowego czy witaminy B12
  • hipoplastyczna – oprócz czerwonych krwinek zmniejszona jest również liczba płytek krwi oraz granulocytów, co wywołane jest zanikaniem tłuszczowym szpiku
  • aplastyczna – powodowana zwykle przez naświetlanie szpiku kostnego promieniami X lub Gamma lub toksyczne uszkodzenie przez bakterie czy substancje chemiczne.
  • dysplastyczna
• Niedokrwistości wywołana skróconym czasem życia  erytrocytów
  • Hemolityczna wrodzona – erytrocyt zamiast 100-120 dni, pozostaje aktywny jedynie przez 50 dni. Jej przyczyną mogą być sferocytoza wrodzona, owalocytoza, hemoglobinopatia, talasemia, niedobór enzymów glikolitycznych, eliptocytoza, wrodzona żółtaczka hemolityczna
  • Hemolityczna nabyta – wywoływana jest przez hemoglobinurię, zakażenia paciorkowcem hemolizującym, gronkowcem, pneumokokami, pałeczką okrężnicy lub salmonellą, zakażenia wirusowe (grypa typu A, mononukleoza zakaźna, wirusowe zapalenie płuc)
  • Hemolityczna mieszana

Najczęściej występujące postacie anemii to niedokrwistość z niedoboru żelaza oraz niedokrwistość chorób przewlekłych.

  Nazywana inaczej niedokrwistością syderopeniczną, niedobarwliwą, mikrocytarną, dotyczy głównie niemowląt. Jej przyczynami są zmniejszone zapasy w życiu płodowym, zaburzenia wchłaniania, szybki rozwój. Szczególnie narażone są wcześniaki i noworodki niekarmione mlekiem matki. Występuje także u dorosłych i może być spowodowana przewlekłym krwawieniem (np. owrzodzenia żołądka i dwunastnicy czy u kobiet obfite krwawienia miesiączkowe).  

  Objawy:

• specyficzny apetyt (np. na glinę, krochmal, kredę)
• blada skóra, śluzówki i spojówki
• ból i pieczenie języka, jamy ustnej i przełyku
• zajady w kącikach ust
• Zespół Plummera-Vinsona
• szorstkość skóry
• znikanie brodawek
• łamliwość włosów i paznokci
• osłabienie, męczliwość i senność

  Leczenie trwa kilka miesięcy i polega na codziennym przyjmowaniu tabletek zawierających żelazo, do którego wchłaniania konieczna jest witamina C. W przypadku przeciwwskazań do przyjmowania leku doustnie, żelazo podawane jest dożylnie. 

  U przewlekle chorych układ immunologiczny jest stale pobudzony, co powoduje zmniejszenie produkcji erytrocytów, małą liczbę retikulocytów, zmniejszenie stężenia żelaza i transferyny, ale wzrasta stężenie ferrytyny.

  Przyczynami są:

• przewlekłe zakażenia bakteryjne, grzybicze i pasożytnicze np. gruźlica, długotrwałe zakażenie dróg moczowych
• nowotwory złośliwe
• choroby z autoimmunizacji – reumatoidalne zapalenie stawów,  układowe zapalenie naczyń a także toczeń rumieniowaty układowy

  Objawy: Anemia pojawia się w klika miesięcy po ujawnieniu choroby podstawowej

• bladość skóry
• utraty przytomności
• tachykardia
• bóle zamostkowe
• niskie ciśnienie krwi
• objawy związane z chorobą podstawową

  Leczenie sprowadza się do wyleczenia choroby podstawowej. Jednak przy ciężkiej postaci niedokrwistości przetaczany jest koncentrat krwinek czerwonych, cząsteczki pobudzające erytropoezę (erytropoetyna) oraz podawane preparaty żelaza (tylko w połączeniu z erytropoetyną).